Pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim był widziany w galerii handlowej. Czy pracodawca ma prawo uznać jego nieobecność w pracy za nieusprawiedliwioną?
To zależy od okoliczności sprawy. Celem zwolnienia jest odzyskanie przez pracownika zdolności do pracy poprzez poprawę stanu zdrowia. Przy czym podwładny może wykonywać czynności niezbędne życiowo, takie jak wyjście do apteki czy na zakupy, jednak ich rozszerzenie o inne zajęcia (np. wielogodzinne wyjście do galerii handlowej) stanowi niezgodne z celem wykorzystanie zwolnienia lekarskiego. Bowiem wykonywanie czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy, utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję jest zawsze wykorzystywaniem zwolnienia niezgodnie z jego celem (wyrok SN 26 lutego 2011 r., sygn. akt I PK 22/11). To zaś może się dla pracownika skończyć nie tylko pozbawieniem prawa do zasiłku, ale również wypowiedzeniem umowy o pracę z uwagi na naruszenie obowiązku dbania o dobro zakładu pracy i utratę zaufania przez pracodawcę.
Przepisy prawa uprawniają pracodawcę do kontroli prawidłowości zwolnień lekarskich, ale należy pamiętać, że prawo do niej mają tylko płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. Kontrola formalnej prawidłowości polega na sprawdzeniu, czy zwolnienie nie zostało sfałszowane oraz czy wydano je zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 229). W konsekwencji stwierdzenia nieprawidłowości formalnych pracodawca może potraktować okres absencji objęty takim zwolnieniem jako nieobecność nieusprawiedliwioną. Kontrola pracodawcy może również polegać na ustaleniu, czy podwładny w okresie niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej oraz nie wykorzystuje zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem. Pojęcie pracy zarobkowej odnosi się do tych czynności, które co do zasady stanowią pracę prowadzącą do uzyskania dochodu. Nie jest istotne, czy pracownik faktycznie otrzymał jakiekolwiek wynagrodzenie oraz jaki był rzeczywisty wpływ wykonywania pracy na jego stan zdrowia (wyrok SN z 6 lutego 2008 r., sygn. akt II UK 10/07).