Zwolnienie z pracy wiąże się z utratą źródła dochodów. Ich brak może zostać częściowo zrekompensowany przez zasiłek dla bezrobotnych, jednak aby uzyskać pomoc, trzeba spełnić ściśle określone warunki.
Czy pracujący na umowę-zlecenie otrzyma zasiłek
Byłam zatrudniona na zleceniu przez dwa lata – mówi pani Alina. – Teraz od kilku tygodni pozostaję bez pracy. Czy zatrudnieni na takich kontraktach mogą liczyć na zasiłek dla bezrobotnych – zastanawia się czytelniczka.
TAK
Otrzymanie zasiłku uzależnione jest od spełnienia łącznie kilku warunków. Przede wszystkim trzeba zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy. Świadczenie należy się, jeśli nie jest dostępna żadna odpowiednia dla bezrobotnego propozycja pracy, przygotowania zawodowego, stażu lub robót publicznych. Ponadto trzeba wykazać zatrudnienie przez 365 dni w okresie 18 miesięcy poprzedzających zarejestrowanie. Do uzyskania zasiłku uprawnia nie tylko umowa o pracę. Na pomoc ze strony urzędu mogą liczyć między innymi prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, pracujący w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i – co ważne – zatrudnieni na umowę-zlecenie. Jeśli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pani Aliny nie była niższa niż minimalne wynagrodzenie, to czytelniczka otrzyma zasiłek.
Podstawa prawna
Art. 71 ust. 1 pkt 2c ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 149).
Czy poziom bezrobocia ma wpływ na pomoc
Pani Marta rozwiązała umowę o pracę na mocy porozumienia stron. – Liczyłam na zawarcie umowy z innym pracodawcą, który jednak w ostatniej chwili zmienił zdanie – opowiada czytelniczka. – Za jaki okres przysługuje mi zasiłek i czy ma na to wpływ, że jestem mieszkanką powiatu radomskiego, w którym jest wysokie bezrobocie – pyta.
TAK
Zasiłek jest przyznawany albo na 180, albo na 365 dni. Dłuższy okres jest uzależniony od szczególnych okoliczności występujących po stronie osoby bezrobotnej. Na wyjątkowe traktowanie mogą liczyć między innymi zamieszkujący na obszarze powiatu, w którym 30 czerwca poprzedniego roku stopa bezrobocia była wyższa niż 150 proc. poziomu krajowego. Zarówno w powiecie radomskim, jak i w samym Radomiu bezrobocie przekroczyło wskazany limit. W związku z tym pani Marcie przysługuje zasiłek za dłuższy okres. Ale uwaga! Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron powoduje, że wsparcie finansowe nie należy się za pierwsze 90 dni. W związku z tym czytelniczka będzie otrzymywać zasiłek przez 275 dni.
Podstawa prawna
Art. 73 ust. 1 pkt 1, pkt 2, art. 75 ust. 2 pkt 2 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 149).
Obwieszczenie prezesa GUS z 20 września 2014 r. /stat.gov.pl/
Czy na umowie o dzieło można pobierać zasiłek
Skończyła mi się umowa o pracę – mówi pani Małgorzata. – Mam jeszcze ważną umowę o dzieło, ale wynagrodzenie nie jest wysokie. Czy mogę nadal zarabiać na tej podstawie, a dodatkowo uzyskać zasiłek dla bezrobotnych – zastanawia się czytelniczka.
NIE
Ustawodawca posługuje się bardzo szeroką definicją osoby bezrobotnej. Zarejestrowanie się w urzędzie pracy pozwala uzyskać liczne korzyści, takie jak: pomoc w znalezieniu pracy, objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym lub zasiłek. Aby uzyskać status bezrobotnego, nie można wykonywać pracy zarobkowej. Pod tym pojęciem kryją się umowy cywilnoprawne, a więc umowa o dzieło i zlecenie. Jeśli pani Małgorzata pragnie skorzystać z oferty miejscowego urzędu, powinna najpierw zrezygnować z wykonywania pracy. Inaczej nie zostanie zarejestrowana jako bezrobotna. Przed podjęciem decyzji trzeba przeanalizować rachunek zysków i strat. Sądy administracyjne zgadzają się ze stanowiskiem urzędów pracy i twierdzą, że podjęcie pracy na podstawie umowy o dzieło jest równoznaczne ze znalezieniem zatrudnienia.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1 pkt 2, pkt 11 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 149).
Wyrok WSA w Gdańsku z 22 kwietnia 2010 r., sygn. akt III Sa/Gd 63/10.
Czy student może liczyć na wsparcie
Moim marzeniem było dostanie się na Akademię Sztuk Pięknych i w tym roku zrealizowałem swój cel – opowiada pan Grzegorz. – Zamierzam wypowiedzieć umowę o pracę i poświęcić się w całości studiom. Mam wymagany roczny staż, który umożliwia uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych. Czy otrzymam taką pomoc – zastanawia się czytelnik.
NIE
Pan Grzegorz mógłby uzyskać zasiłek, gdyby wypowiedział umowę o pracę i nie poszedł na studia. Student nie może być potraktowany jako osoba w pełni dyspozycyjna i gotowa do podjęcia pracy. Dlatego też nie spełnia warunków uprawniających do pobierania zasiłku. Co do zasady osoba ucząca się nie powinna zostać zarejestrowana w urzędzie pracy. Odstępstwa od reguły są ściśle wskazane w ustawie. Z przepisów wynika, że na wyjątkowe traktowanie mogą liczyć: kształcący się w szkole dla dorosłych, przystępujący do egzaminu eksternistycznego oraz studiujący niestacjonarnie. Osoby te muszą zarejestrować się w urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce zameldowania. Konieczna jest także gotowość do podjęcia zatrudnienia. Istnieją inne formy wsparcia przeznaczone typowo dla studentów. To stypendium socjalne, przysługujące za osiągnięcia w nauce, lub pomoc dotycząca zakwaterowania i wyżywienia.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U z 2015 r. poz. 149).
Czy wysokość pomocy pozostaje bez zmian
Jestem bezrobotny i uzyskałem prawo do zasiłku, ponieważ byłem zatrudniony dziesięć lat – mówi pan Henryk. – Przez pierwsze trzy miesiące otrzymywałem wyższe wpłaty. Czwarty z kolei zasiłek jest o ponad sto złotych niższy. Czy to błąd – pyta czytelnik.
NIE
Zasiłek jest corocznie zwiększany stosownie do wzrostu wartości cen towarów i usług. Wysokość wsparcia, jakie otrzyma bezrobotny, uzależniona jest od łącznych okresów zatrudnienia. Najmniejszą kwotę otrzyma osoba mająca mniej niż pięć lat stażu pracy, a największą bezrobotny mogący się pochwalić ponaddwudziestoletnim okresem zatrudnienia. Warto wiedzieć, że zasiłek za pierwsze trzy miesiące jest wyższy od świadczeń przyznawanych za kolejne okresy. Pan Henryk, który był zatrudniony dziesięć lat, przez trzy miesiące powinien otrzymywać kwotę 831,10 zł brutto (717,30 zł netto). Za kolejne należy się zasiłek w wysokości 652,60 zł brutto (572,87 zł netto). Zmiana wysokości świadczenia może nastąpić już 1 czerwca 2016 r.
Podstawa prawna
Komunikat prezesa GUS z 15 stycznia 2015 r. w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2014 roku /stat.gov.pl/
Czy zwolniony dyscyplinarnie dostanie zasiłek
Pracodawca rozwiązał ze mną umowę bez wypowiedzenia. Przyczyną było nadużywanie alkoholu.– zwierza się pan Maciej. – Teraz mam fatalne świadectwo pracy i nikt nie chce mnie zatrudnić w wyuczonym zawodzie. Czy przysługuje mi zasiłek, jeśli mam 52 lata i byłem zatrudniony przez 22 lata na pełen etat – pyta czytelnik.
TAK
Wprawdzie osoby, z których winy rozwiązano umowę o pracę, są uprawnione do otrzymania zasiłku, ale ustawa przewiduje dla nich surową karę. Otóż oczekiwanie na świadczenie wynosi 180 dni od daty zarejestrowania się w urzędzie i za ten okres zasiłek nie przysługuje. Ze względu na długoletni staż pracy panu Maciejowi należałoby się wsparcie finansowe za 365 dni, gdyby umowa nie została rozwiązana z jego winy. Czytelnik może zatem liczyć na zasiłek za 185 dni pozostawania na bezrobociu.
Podstawa prawna
Art. 75 ust. 2 pkt 3 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 149).
Czy o wyjeździe należy poinformować urząd pracy
Straciłem zatrudnienie i otrzymuję zasiłek dla bezrobotnych – mówi pan Krzysztof. – Chciałbym odwiedzić wuja mieszkającego w Anglii. Czy powinienem zawiadomić urząd, że wyjeżdżam, aby nie stracić zasiłku – denerwuje się czytelnik.
TAK
Pan Krzysztof powinien poinformować o zagranicznym wyjeździe urząd pracy, w którym jest zarejestrowany. Jeśli nie zawiadomi o chwilowym braku gotowości do podjęcia pracy, może stracić status bezrobotnego! Trzeba też mieć na uwadze, że czas nieobecności w kraju nie powinien przekroczyć dziesięciu dni. Ten limit dotyczy całego roku kalendarzowego. Na domiar złego, za okres, w którym czytelnik nie jest w stanie podjąć pracy, nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych.
Podstawa prawna
Art. 75 ust. 3 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 149).