Premier wprowadziła nowe zasady dokonywania pierwszej oceny pracownika służby cywilnej. Od jej wyniku zależy, czy członek tej służby zostanie zatrudniony w urzędzie bezterminowo
Od 27 sierpnia 2015 r. zacznie obowiązywać rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 23 lipca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu dokonywania pierwszej oceny w służbie cywilnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1144). Zastąpi ono akt z 15 czerwca 2009 r. o takiej samej nazwie.
Nowa regulacja przede wszystkim upraszcza, koryguje lub uzupełnia dotychczasowe rozwiązania. Zmian jest tak dużo, że postanowiono, iż zamiast nowelizacji dotychczasowej regulacji, wydane zostanie nowe rozporządzenie.
Klucz do kariery
W myśl art. 38 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm., dalej: u.s.c.) pierwsza ocena w tej służbie jest dokonywana nie wcześniej niż po upływie ośmiu miesięcy od nawiązania stosunku pracy i nie później niż miesiąc przed upływem okresu, na który została zawarta umowa o pracę. Dokonuje jej bezpośredni przełożony w porozumieniu z osobą kierującą komórką organizacyjną, w której oceniany jest zatrudniony. Od jej wyniku zależy dalsza kariera pracownika.
Gdy otrzyma wynik pozytywny, to bezpośredni przełożony kieruje wniosek przez szefa komórki organizacyjnej do dyrektora generalnego urzędu o zatrudnienie na czas nieokreślony. Ocena negatywna stanowi zaś przesłankę wystąpienia o niezawieranie umowy na czas nieokreślony lub rozwiązanie umowy na czas określony.
Lista kryteriów
Rozporządzenie z 23 lipca 2015 r. zawiera nowy katalog kryteriów służących do dokonania oceny postawy pracownika, jego zaangażowania i postępów w pracy, relacji ze współpracownikami oraz terminowości wykonywania przez niego zadań. Katalog ten został zamieszczony w par. 2 ust. 1 rozporządzenia i znalazły się w nim następujące elementy:
● rzetelność,
● wykorzystywanie wiedzy i doskonalenie zawodowe,
● organizacja pracy i orientacja na osiąganie celów,
● komunikacja,
● współpraca.
Przy ocenie będzie się też brało pod uwagę wynik egzaminu ze służby przygotowawczej, jeżeli oceniany był zobowiązany do przystąpienia do tego egzaminu, oraz sporządzone przez niego sprawozdanie.
Tak jak dotychczas, pierwszym etapem oceny będzie rozmowa wstępna. Przeprowadzać ją będzie bezpośredni przełożony pracownika w terminie 21 dni od momentu nawiązania z nim stosunku pracy. Jeśli pracownik jest zatrudniony w celu zastępstwa nieobecnego członka korpusu służby cywilnej, termin 21 dni liczyć się będzie od chwili ustalenia, że będzie on oceniany.
Podczas rozmowy wstępnej bezpośredni przełożony:
● zapozna ocenianego ze sposobem dokonywania pierwszej oceny,
● omówi główne obowiązki wynikające z opisu stanowiska pracy zajmowanego przez ocenianego oraz oczekiwania co do sposobu ich wykonywania,
● wskaże oczekiwania co do postawy ocenianego, zaangażowania i postępów w pracy, relacji ze współpracownikami oraz terminowości wykonywania zadań, biorąc pod uwagę opisy elementów oceny (są one zawarte w załączniku nr 1 do rozporządzenia),
● wyznaczy termin na złożenie sprawozdania.
Termin na złożenie sprawozdania ustalać się będzie w taki sposób, aby przypadał on po upływie ośmiu miesięcy od dnia nawiązania z ocenianym stosunku pracy i aby pierwsza ocena mogła nastąpić nie później niż miesiąc przed upływem okresu, na który została zawarta umowa o pracę. Bezpośredni przełożony będzie mógł wyznaczyć nowy termin w razie uzasadnionej przyczyny, np. usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.
Rozmowa oceniająca
Sprawozdanie obejmować będzie przepracowany przez ocenianego okres, nie krótszy niż siedem miesięcy. Dotychczasowa regulacja nie określała minimalnego okresu, który podlegał ocenie.
Dokonanie pierwszej oceny będzie polegać na:
● przeprowadzeniu z ocenianym rozmowy oceniającej, podczas której bezpośredni przełożony będzie mógł omówić także kierunki dalszego rozwoju zawodowego i potrzeby ocenianego,
● przyznaniu ocen cząstkowych za postawę ocenianego, jego zaangażowanie i postępy w pracy, relacje ze współpracownikami oraz terminowość wykonywania zadań, odpowiednio do poziomu spełniania przez ocenianego każdego z elementów oceny, z uwzględnieniem ich opisów,
● ustaleniu oceny łącznej, będącej średnią arytmetyczną z ocen cząstkowych,
● przyznaniu pozytywnej lub negatywnej pierwszej oceny.
Nowe rozporządzenie zastępuje dotychczasową pięciostopniową skalę ocen – trzystopniową:
● poniżej poziomu oczekiwań,
● na poziomie oczekiwań,
● powyżej oczekiwań.
Wprowadzenie skali trzystopniowej pozwoli na wyodrębnienie z grupy nowo zatrudnionych zarówno osób, które sobie nie radzą, jak i tych, które zdecydowanie się wyróżniają.
Nowe formularze
W związku ze zmianami został wprowadzony nowy wzór arkusza pierwszej oceny (w załączniku nr 2). Podzielono go na kilka części. Wprowadzono też pojęcia rozmowy wstępnej i oceniającej, które porządkują ten proces.
Uzupełniony też został katalog osób, które są zwolnione z obowiązku spełnienia jednego z warunków, od których uzależnione jest przyznanie pozytywnej pierwszej noty. Zgodnie z art. 60 u.s.c. pracownika służby cywilnej zatrudnionego na wyższym stanowisku w służbie cywilnej nie kieruje się na służbę przygotowawczą. W związku z tym dodano regulację, w myśl której warunku zaliczenia egzaminu ze służby przygotowawczej nie stosuje się do osoby zatrudnionej na wyższym stanowisku w służbie cywilnej.
Nowa regulacja znajdzie zastosowanie do tych ocen, które zostaną rozpoczęte po jej wejściu w życie. Oceny osób zatrudnionych przed tym dniem będą sporządzane na dotychczasowych zasadach.