Czy członek korpusu służby cywilnej, który nie wykorzystał czasu wolnego za przepracowane nadgodziny, ma prawo po ustaniu stosunku pracy domagać się rekompensaty pieniężnej?
dr Magdalena Zwolińska adwokat z kancelarii DLA Piper Wiater sp. k. / Dziennik Gazeta Prawna



Członek korpusu służby cywilnej może zostać zobowiązany do pracy w godzinach nadliczbowych w przypadku istnienia zwykłych potrzeb urzędu. Ustawa z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.) nie wymaga, aby zachodził przypadek szczególnych potrzeb pracodawcy, o których mowa w art. 151 par. 1 pkt 2 kodeksu pracy. Jedynie w przypadku pracy w godzinach nadliczbowych w nocy oraz w niedziele i święta konieczne jest, aby zaistniały wyjątkowe przypadki, czyli sytuacje nadzwyczajne, nietypowe, co nie oznacza, że niedające się przewidzieć. Może to mieć miejsce w urzędach skarbowych, np. w ostatnim miesiącu składania rocznych zeznań podatkowych.
Za pracę ponadwymiarową członkowi korpusu służby cywilnej nie przysługuje żadne odrębne wynagrodzenie. Formą rekompensaty jest możliwość odbioru czasu wolnego, przy czym jej wysokość jest uzależniona od statusu pracowniczego członka korpusu służby cywilnej. Ustawodawca przyjął zasadę, że pracownikowi służby cywilnej za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje czas wolny w takim samym wymiarze. Prawo urzędnika służby cywilnej do odbioru czasu wolnego jest zróżnicowane i zależy od tego, czy praca była wykonywana w dzień powszedni czy też w porze nocnej, ewentualnie w niedzielę i święto. Za pracę ponadwymiarową, wykonaną w dzień powszedni, nie przysługuje urzędnikowi czas wolny, w pozostałych zaś przypadkach tak, z tym że za pracę wykonaną w porze nocnej przysługuje on w tym samym wymiarze co za pracę w niedzielę.
Problem pojawia się w sytuacji, gdy następuje ustanie stosunku pracy z członkiem korpusu służby cywilnej, który przed datą ustania stosunku pracy nie wykorzystał czasu wolnego za nadgodziny. W takiej sytuacji powinno mu przysługiwać roszczenie do sądu pracy o odszkodowanie od pracodawcy na podstawie art. 471 kodeku cywilnego w związku z art. 300 k.p. z tytułu niewykorzystania czasu wolnego.