Jestem na drugim roku studiów. Chciałbym już zacząć zdobywać doświadczenie zawodowe, żeby później było mi łatwiej znaleźć pracę. Zawsze marzyło mi się zatrudnienie w urzędzie wojewódzkim. Czy istnieje możliwość odbycia praktyk w administracji państwowej? – pyta pan Marcin
Claudia Torres-Bartyzel, szef Służby Cywilnej / Dziennik Gazeta Prawna
Taka możliwość istnieje i właśnie zaczynają się pojawiać pierwsze ogłoszenia. Wprawdzie odbywanie praktyk w różnych instytucjach państwowych nie gwarantuje zdobycia w nich posady urzędnika, warto jednak spróbować. Osoby, które chcą po studiach związać się np. z administracją rządową, muszą się liczyć z tym, że nawet na najniższych stanowiskach często się wymaga co najmniej półrocznego stażu w urzędzie. Ponadto szefowie poszczególnych wydziałów i departamentów chętnie sięgają po osoby, które są sprawdzone. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że praktykant będzie mógł startować w konkursie na wolne stanowisko w wydziale, w którym wcześniej odbywał staż. Oczywiście przyuczanie do zawodu w administracji nie gwarantuje, że w konkursie wygra ta osoba, która wcześniej współpracowała z określoną komórką, ale z pewnością jej szanse są większe. Jeśli w trakcie praktyk kandydat się sprawdził, to z pewnością lepiej zatrudnić właśnie jego, niż proponować pracę osobie nieznanej, nawet jeśli ich kwalifikacje są podobne.
Praktyki studenckie w urzędach to tylko jeden z elementów na drodze do zdobycia takiej pracy. Do konkursu na określone stanowisko może zgłosić się osoba, która wprawdzie nie odbyła praktyk, jest jednak świetnie przygotowana do pracy w określonym wydziale, bo wcześniej np. pracowała na podobnym stanowisku w prywatnej firmie. Kluczowe jest rozstrzygnięcie komisji konkursowej. Kandydat, aby znaleźć się w grupie najlepszych, musi dobrze wypaść na teście wiedzy i rozmowie kwalifikacyjnej (urząd może się ograniczyć do zwykłej rozmowy).
Co do zasady student może szukać dla siebie praktyk w każdym urzędzie rządowym. Obowiązku ich realizowania nie ma jednak m.in. w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Wywiadu Wojskowego, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Biurze Ochrony Rządu, jednostkach wojskowych, Żandarmerii Wojskowej. Praktyk mogą również nie prowadzić urzędy, które zatrudniają mniej niż 20 osób.
Studenci, którzy trafią już do urzędów, nie zostaną pozostawieni sami sobie. Każda osoba będzie miała przydzielonego opiekuna, który zapozna ją z zasadami działania urzędu, a także specyfiką funkcjonowania wydziałów. Ponadto miejsce pracy praktykanta powinno być odpowiednio przygotowane, musi być również zapewniony odpowiedni standard pracy. W efekcie student powinien być podobnie potraktowany, jak pracujący urzędnicy. Dyrektor generalny urzędu powinien więc zadbać co najmniej o biurko i komputer, a także o telefon dla niego. Cały przebieg praktyki powinien odbywać się według ustalonego wcześniej programu.
Podstawa prawna
Art. 11 ust. 9 ustawy z 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.). Art. 6 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1111 ze zm.).
PORADA EKSPERTA
Zapowiedziane przez premier w exposé praktyki studenckie w administracji właśnie ruszają. Zebraliśmy deklaracje ponad 16,6 tys. miejsc praktyk dla studentów w ponad 1500 podmiotach administracji rządowej w całej Polsce. Wybór jest bardzo szeroki – od ministerstw (np. środowiska, spraw zagranicznych, administracji i cyfryzacji), przez urzędy centralne, wojewódzkie, po inspektoraty i urzędy skarbowe oraz takie instytucje jak np.: Teatr Wielki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju lub Centralny Ośrodek Informatyki. Pierwsze ogłoszenia już są opublikowane na stronie Oferty.Praca.gov.pl. Oferty zawierają ważne informacje dla praktykantów: zadania, z jakimi będą się spotykać i wymogi, jakie muszą spełniać. Ogłoszenia na Oferty.Praca.gov.pl można przeglądać według różnych kryteriów, np. nazwy urzędu lub miejscowości. Student zainteresowany ofertą powinien rozmawiać ze swoją uczelnią – komórką odpowiedzialną za organizację praktyk. To uczelnia załatwi wszystkie formalności i w porozumieniu z urzędem przygotuje ostateczny program. Studentów na praktyki kierują wyłącznie uczelnie, indywidualne zgłoszenia nie będą rozpatrywane. Odstępstwa od tej reguły są możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach, kiedy na przykład ogłoszenie na oferty.praca.gov.pl przez miesiąc nie znajdzie amatora. Nie ma z góry ustalonego czasu praktyk, za każdym razem uczelnia i urząd wspólnie o tym zadecydują, biorąc pod uwagę preferencje studenta i zadania, jakie przed nim postawiono. Miejsce pracy praktykanta nie będzie różnić się standardem od miejsc pracy pracowników urzędu. Zależy nam na komforcie pracy osób przyjmowanych na praktyki, a przede wszystkim na tym, żeby dać im faktyczną możliwość zdobycia nowych umiejętności. Nie chodzi przecież o spędzenie miesiąca w urzędzie, a o zdobycie pierwszych doświadczeń zawodowych. Za udział w praktykach nie przysługuje wynagrodzenie. Zyskiem dla studenta jest zdobycie umiejętności przydatnych na rynku pracy i zaliczenie obowiązkowych zajęć na uczelni. Każdy praktykant otrzyma na koniec zaświadczenie o ukończeniu praktyki studenckiej. Zachęcamy wszystkie urzędy i jednostki administracji rządowej do zbierania opinii osób, które ukończyły praktyki. Studenci powinni móc je ocenić pod kątem organizacji, programu, jakości opieki nad praktykantem oraz podzielić się innymi uwagami. W szczególności będzie można wyrazić swoją opinię na temat przydatności praktyki.