Pracodawca ustnie zobowiązał mnie do przestrzegania zakazu konkurencji, na co ja się ustnie zgodziłem. Zastanawiam się jednak, jakie skutki powoduje niezachowanie formy pisemnej umowy o zakazie konkurencji?
Konsekwencją niezachowania formy pisemnej umowy o zakazie konkurencji jest jej bezwzględna nieważność.
W art. 1011 par. 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.) zawarta jest definicja zakazu konkurencji. Termin ten oznacza, że w zakresie określonym w odrębnej umowie podwładny nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec zatrudniającego ani też świadczyć obowiązków w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. Powyższe - z mocy art. 1012 par. 1 k.p. - stosuje się odpowiednio także wówczas, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić przełożonego na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu angażu.
Sąd Najwyższy w wyroku z 9 marca 2006 r. (sygn. akt II PK 235/05, OSNP 2007/3-4/43) argumentował, że umowa o zakazie konkurencji jest odrębną umową w tym znaczeniu, że stanowi odrębne zobowiązanie, a nie dlatego, że każdorazowo musi być sporządzona w odrębnym dokumencie. Rygor nieważności dla umowy o zakazie konkurencji wynika tylko z braku formy pisemnej, anie z braku zawarcia jej w odrębnej umowie. W przypadku wad redakcyjnych w umowach o zakazie konkurencji nie stwierdza się ich nieważności, ale przyjmuje się, że w zakresie nieuregulowanym zastosowanie mają przepisy ustawy.
Umowa o zakazie konkurencji nie może być zawiązana w sposób dorozumiany. Tak też uznał SN w wyroku z 10 września 2004 r. (sygn. akt I PK 592/03, OSNP 2005/14/202). Wszelkie modyfikacjie postanowień umowy o zakazie konkurencji także powinny być pisemne.
Oświadczenie woli wyartykułowane w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w postaci pisemnej (art. 78 kodeksu cywilnego). Cytowana norma poprzez odesłanie zawarte w art. 300 k.p. znajduje zastosowanie także do umów o zakazie konkurencji, ponieważ kodeks pracy nie określa pojęcia pisemnej formy czynności prawnej.
Kontrakty o zakazie konkurencji należy zaliczyć do umów z zakresu prawa pracy. Wynika stąd, że co do zasady powinny być sporządzone w języku polskim. Ustawa o języku polskim nie określa rygorów sformułowania zapisów takiego kontraktu w języku obcym. Nie ma również podstaw do przyjęcia, że wymóg sporządzenia przedmiotowej umowy po polsku ma takie znaczenie, jak oblig zachowania formy pisemnej dla celów dowodowych. To zostało wyraźnie zastrzeżone tylko do umów konsumenckich (art. 8 ust. 4 powołanej ustawy). Stosując odpowiednio art. 29 par. 2 k.p., należy zatem przyjąć, że sankcją niesporządzenia umowy o zakazie konkurencji po polsku jest obowiązek potwierdzenia jej warunków na piśmie w języku polskim.
Podstawa prawna
Art. 29 par. 2, art. 1011 par. 1, art. 1012 par. 1 oraz art. 1013 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).
Art. 8 ust. 4 ustawy z 7 października 1999 r. o języku polskim (t.j. Dz.U. z 2011 r. poz. 455).
Art. 78 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121).