Zgodnie z art. 281 pkt 3 kodeksu pracy kto wypowiada lub rozwiązuje stosunek pracy bez wypowiedzenia, naruszając w sposób rażący przepisy prawa pracy, popełnia wykroczenie i podlega karze grzywny. Czy takiej karze podlega ten, kto zwalnia szczególnie chronionego działacza związkowego bez zgody związku? Odpowiada Sławomir Paruch, radca prawny, partner w kancelarii Raczkowski Paruch.
Nie każde naruszenie art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 167), gwarantującego szczególną ochronę zatrudnienia działaczy związkowych, stanowi rażące naruszenie prawa pracy w rozumieniu art. 281 pkt 3 k.p. Nie dochodzi do rażącego naruszenia, jeżeli istnieją merytoryczne podstawy rozwiązania stosunku pracy, a naruszono jedynie normy proceduralne. Rozstrzygnięcie, że naruszenie prawa pracy miało charakter rażący, nie jest możliwe bez odniesienia się do przyczyn rozwiązania umowy o pracę. Takie stanowisko zajął w powyższej kwestii Sąd Najwyższy w wyroku z 16 listopada 2004 r., sygn. akt II KK 222/04.
Innymi słowy, aby mówić o popełnieniu wykroczenia, nie wystarczy wykazanie, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z naruszeniem przepisów. Samo naruszenie przepisów nie przesądza o popełnieniu wykroczenia. Możemy mówić o nim wyłącznie w takim przypadku, kiedy ma ono charakter rażący. O tym jednak decydują w szczególności przyczyny rozwiązania umowy o pracę. Dlatego nie jest możliwe stwierdzenie wykroczenia w oparciu o samo naruszenie przepisów bez odniesienia się do przyczyn. Takie formalistyczne podejście prowadziłoby bowiem do karania za czyny, które nie wypełniają znamion wykroczenia.
Nie można bowiem mówić o rażącym naruszeniu przepisów, jeżeli pracodawca rozwiązuje umowę o pracę z pracownikiem chronionym, który w sposób rażący narusza prawo lub swoje obowiązki, nawet jeżeli związek nie wyrazi zgody na rozwiązanie umowy. Karanie pracodawcy w takim przypadku oznaczałoby karanie za to, że działał w obronie praworządności. Szczególna ochrona działaczy związkowych nie może stawiać ich ponad prawem.