Dla zatrudnionego u polskiego pracodawcy, ale wykonującego przez część miesiąca umowę poza granicami kraju, podstawa wymiaru składek nie może być niższa od proporcjonalnie ustalonego przeciętnego wynagrodzenia.

Tak postanowił Zakład Ubezpieczeń Społecznych w decyzji interpretującej przepisy. O jej wydanie wystąpiła spółka cywilna, która ma swoją siedzibę na terytorium Polski, a działalność wykonuje zarówno w RP, jak i w Belgii. W związku ze współpracą z belgijskimi firmami oddelegowuje swoich podwładnych do pracy w różnych dniach i miesiącach. Dla ustalenia, kiedy pracowali w Polce, a kiedy za granicą, prowadzona jest ewidencja. Za wykonywanie obowiązków na terenie Belgii otrzymują minimalne wynagrodzenie w euro za godzinę, natomiast za pracę w kraju minimalną pensję w złotych.
Przedsiębiorca wystąpił do ZUS o wyjaśnienia, bo miał wątpliwość, czy prawidłowo ustala podstawę wymiaru składek, gdy pracownik w danym miesiącu przez 22 dni pracował w Belgii, a przez 9 dni w Polce. Dokonuje on pomniejszenia podstawy o równowartość diet i przelicza przychody na złote, a następnie sprawdza, czy podstawa wymiaru nie jest niższa od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Za czas pracy na terenie Polski ustala pensję osobno.
ZUS przypomniał, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Podstawy tej nie stanowi jednak część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich przedsiębiorców w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach. Przy czym tak ustalony miesięczny przychód stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Wynika to z par. 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Przychody w walutach obcych przelicza się w myśl art. 11a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
ZUS wyjaśnił, że w sytuacji gdy zatrudniony wykonuje pracę za granicą przez część miesiąca, należy ustalić, czy podstawa wymiaru składek nie jest niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Przy czym kwotę tej minimalnej podstawy za niepełny miesiąc zatrudnienia poza granicami kraju należy ustalić proporcjonalnie do dni pobytu. Jeśli przychód uzyskany przez pracownika delegowanego do pracy za granicą po odjęciu równowartości diet będzie niższy od proporcjonalnie wyliczonej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, podstawę wymiaru składek za okres pracy poza granicami kraju stanowić będzie ta kwota. Ponadto w przypadku gdy pracownik uzyskał w danym miesiącu jednocześnie przychód za pracę świadczoną na terytorium Polski, to podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustala się przez zsumowanie kwot podstaw wymiaru.
Interpretacja Decyzja oddziału ZUS w Lublinie nr 1141 z 16 października 2014 r. (WPI/200000/43/1141/2014).