Pracodawca może zawrzeć z zatrudnionym na podstawie umowy o pracę dodatkową umowę o dzieło. Pamiętać należy, że w tym wypadku od kontraktu cywilnoprawnego będą odprowadzane składki.

Prawo pracy nie zabrania zawierania kilku różnych kontraktów między tym samym pracodawcą i zatrudnionym. Zdarza się, że zatrudniający zawiera z etatowym pracownikiem dodatkową umowę-zlecenie lub umowę o dzieło. Pamiętać jednak należy, że o rodzaju zawartej umowy nie decyduje jej nazwa, ale treść. Rozgraniczenie rodzajów kontraktów jest łatwiejsze w przypadku umowy o pracę i umowy o dzieło, niż w przy jednoczesnej umowie o pracę i umowie-zleceniu, kiedy do czynienia mamy z dwoma kontraktami, których celem jest samo działanie, czyli praca. Umowa-zlecenie jest określana "umową starannego działania", w przeciwieństwie do umowy o dzieło, która jest umową rezultatu. Pracownik w tym wypadku dostaje wynagrodzenia za wykonanie konkretnego dzieła uzgodnionego przez strony. W przypadku umowy o dzieło jej wykonawca nie jest podporządkowany pracodawcy i nie wykonuje pracy pod jego kierownictwem w określonym miejscu i czasie (są to cechy umowy o pracę).

Dodatkowa umowa o dzieło powinna dotyczyć czynności, które nie wchodzą w skład obowiązków pracowniczych. Należy również pamiętać, że zatrudnianie pracowników poza normalnym czasem pracy na podstawie umów cywilnoprawnych przy pracach tego samego rodzaju, które wykonują w ramach etatu, stanowi obejście przepisów o czasie pracy w godzinach nadliczbowych oraz przepisów o podleganiu systemowi pracowniczych ubezpieczeń społecznych.

Składki od dodatkowej umowy o dzieło

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Od umowy o dzieło w takim przypadku należy odprowadzać składki na ubezpieczenie rentowe, emerytalne, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne, a także składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Podstawę ich wymiaru stanowi łączny przychód zatrudnionego (do przychodu uzyskiwanego z etatu dolicza się przychód z umowy o dzieło, który ujmuje się w miesięcznym raporcie za ubezpieczonego).

Kiedy nie odprowadza się składek

Od zasad dotyczących oskładkowania dodatkowych umów o dzieło obowiązują dwa wyjątki. Z pierwszym mamy do czynienia, gdy pracownik prowadzi działalność gospodarczą i w jej ramach wykonuje umowę o dzieło, której przedmiot jest tożsamy z przedmiotem prowadzonej działalności. W takim przypadku samozatrudniony rozlicza umowę o dzieło w ramach własnej firmy.

Drugi przypadek występuje wówczas, gdy umowę o dzieło pracodawca podpisze z pracownikiem przebywającym na urlopie bezpłatnym, wychowawczym lub macierzyńskim, które stanowią przerwę w opłacaniu składek z tytułu umowy pracę. W tym wypadku od umowy o dzieło nie odprowadza się składek lecz jedynie podatek dochodowy.