Od 2014 r. na bezrobotnych czekać będą nowe instrumenty aktywizacji, ale też większe rygoryzmy dla tych, którzy odmówili udziału lub przerwali działania aktywizacyjne w postaci 9-miesięcznego okresu wyłączenia z ewidencji bezrobotnych.
Zmiany w funkcjonowaniu publicznych służb zatrudnienia przewidują przedstawione właśnie przez resort pracy założenia nowelizacji ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 z późn. zm.). Ich skutkiem ma być poprawa efektywności, standardów obsługi urzędów pracy oraz szerszy dostęp bezrobotnych do aktywizacji.
Ministerstwo proponuje indywidualizację usług kierowanych do bezrobotnych. Każda taka osoba zostanie przypisana do jednego z trzech profili: bezrobotnych aktywnych, wymagających wsparcia i oddalonych od rynku pracy. W stosunku do tych ostatnich urząd będzie zlecał usługi aktywizacyjne agencjom zatrudnienia oraz obejmie korzystających z pomocy społecznej Programem Aktywizacja i Integracja (PAI). W ramach tego programu pośredniaki będą współpracować z ośrodkami pomocy społecznej i podmiotami prywatnymi.
Pomoc dla klientów urzędów świadczyć będą indywidualni doradcy, przydzieleni do konkretnego bezrobotnego przez cały czas korzystania przez niego z usług. Z kolei doradcy klienta instytucjonalnego będą regularnie kontaktować się i współpracować z pracodawcami w regionie. Ministerstwo proponuje także odejście od zasady, że staż, roboty publiczne czy refundacja składek na ubezpieczenia społeczne są dostępne tylko dla wybranej grupy bezrobotnych. Te i inne instrumenty rynku pracy od tej pory mają być stosowane bardziej elastycznie.
– Segmentacja bezrobotnych, indywidualizacja podejścia do nich, a także rozbudowany program aktywizacji oddalonych od rynku pracy to niewątpliwie dobre pomysły, ale ich skuteczność zależeć będzie od przyszłego kształtu ustawy – przyznaje Monika Zakrzewska, ekspert rynku pracy PKPP Lewiatan.
Specjalne formy wsparcia mają być przewidziane również dla powracających na rynek pracy po przerwie związanej z wychowaniem dziecka, a także osób młodych. Pracodawcy, którzy zatrudnią rodzica w formie telepracy, otrzymają jednorazowy grant w wysokości 6-krotności minimalnego wynagrodzenia. Pracodawca będzie mógł otrzymać także specjalne świadczenie aktywizacyjne w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę przez 12 miesięcy zatrudnienia danej osoby.
– Sposoby wsparcia pracy rodziców poprzez pomoc przedsiębiorcom mogą budzić zastrzeżenia – mówi Monika Zakrzewska.
W jej opinii firmy boją się korzystać z takich instrumentów, w ramach których są zobowiązane do długotrwałego utrzymywania nowych pracowników w zatrudnieniu pod rygorem zwrotu środków pomocowych.
Zatrudniający osobę młodą do 30. roku życia będzie zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a jeśli będzie to pierwsza praca dla takiej osoby, pracodawca będzie mógł uzyskać refundację składek na ubezpieczenia społeczne.
Założenia nowelizacji ustawy zostały skierowane do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych.