Dyrektor generalny z uwagi na pandemię chce przeprowadzać nabory na wolne stanowiska w formie zdalnej. Czy przepisy pozwalają na takie rozwiązanie?
DGP
Tak. Prawnie nie ma przeszkód, by nabór na wolne stanowiska w służbie cywilnej przeprowadzić w całości lub częsci zdalnie. Pamiętać należy jednak o tym, że obywatele korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach (art. 60 konstytucji), a zgodnie z art. 6 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 265) każdy obywatel ma prawo do informacji o wolnych stanowiskach w służbie cywilnej, a nabór jest otwarty oraz konkurencyjny (z wyjątkiem wyższych stanowisk, które obsadzane są w drodze powołania).
Stąd wybór formy zdalnej nie może być ze szkodą dla rzetelności tego procesu. Ustawodawca przewidział, że informacja o wolnych stanowiskach, na które wymagane jest przeprowadzanie konkursu, jest upowszechniana przez umieszczenie ogłoszenia o naborze w miejscu dostępnym w siedzibie urzędu, w biuletynach informacji publicznej właściwego urzędu oraz KPRM (art. 28 ust. 1 u.s.c.). Określone zostało również, co powinno zawierać ogłoszenie o naborze, wskazano m.in. na obowiązek podania terminu, jak też miejsce składania dokumentów. Przy czym w mojej ocenie możliwe jest uznanie, że „miejscem składania dokumentów” jest skrzynka pocztowa urzędu, najlepiej przeznaczona wyłącznie na potrzeby przeprowadzania naborów. Ustawodawca nie uregulował sposobu prac komisji przeprowadzającej nabór, jedynie w art. 29a ust. 1 u.s.c. wskazał, że wyłania ona pięciu najlepszych kandydatów, których przedstawia dyrektorowi generalnemu (kierownikowi) urzędu, oraz w art. 29a ust. 2 u.s.c., gdzie przesądził, że we wskazanym w nim przypadku wybiera on spośród nich osobę niepełnosprawną.
Skoro więc nie uregulowano innych zagadnień związanych z pracą komisji, to może ona prowadzić swoje prace w trybie zdalnym, w tym również odbywać rozmowy z kandydatami z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Podobnie w trybie zdalnym mogą być przeprowadzane inne czynności zmierzające do sprawdzenia posiadania przez kandydata określonych umiejętności niezbędnych i dodatkowych, więc np. testy. Należy przy tym zwrócić uwagę na wybrane narzędzie (oprogramowanie), by jego wybór nie ograniczał konkurencyjności wyboru.
Stąd zasadne może być dopuszczenie używania – szczególnie w przypadku wideorozmów – kilku komunikatorów, spośród których kandydat mógłby wybrać. Ostatecznie warto się zastanowić nad zasadnością opracowania takiego komunikatora na potrzeby administracji publicznej, tak by nie korzystała ona w swojej pracy z produktów podmiotów komercyjnych, zwykle zagranicznych.