Zmiana przepisów w 2016 roku spowodowała, że w Kodeksie pracy wyróżniamy teraz tylko trzy rodzaje umów o pracę – umowę na okres próbny, na czas określony i na czas nieokreślony.

Umowa o pracę jest o podstawowym dokumentem regulującym stosunki pomiędzy pracodawcą i pracownikiem.

Umowa na czas nieokreślony

Najbardziej trwale obie strony wiąże umowa na czas nieokreślony. Od pozostałych umów odróżnia ją zwłaszcza silna ochrona przed wypowiedzeniem, pracodawca musi bowiem uzasadnić powód wręczenia wypowiedzenia pracownikowi.

Kiedyś wyróżniała się także najdłuższym okresem wypowiedzenia, jednak po zmianie przepisów 22 lutego 2016 roku, zarówno w przypadku umowy na czas nieokreślony, jak i określony, zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i w efekcie wynosi:

  • 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
  • 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
  • 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Kiedy rozpoczynają się i kończą okresy wypowiedzenia przy umowie na czas określony i nieokreślony, przeczytasz tutaj>>

Umowa na czas określony

Pracownicy terminowi zyskali większą ochronę przed zwolnieniem.

Ponadto od 2016 roku w przypadku umów na czas określony obowiązuje zasada "3 i 33". Oznacza to, że pracodawca może zawrzeć z jednym pracownikiem tylko trzy umowy na czas określony (nie ma przy tym znaczenia, czy występują pomiędzy nimi przerwy ani ich długość). Ponadto maksymalny okres zatrudnienia terminowego u jednego pracodawcy wynosi 33 miesiące (może przy tym chodzić zarówno o jedną umowę, jak i kilka kontraktów), bez doliczania okresu próbnego, a więc w sumie 36 miesięcy. W przypadku przekroczenia tych terminów umowy na czas określony ulegają automatycznie przekształceniu w umowy na czas nieokreślony. W listopadzie po raz upływają terminy angaży terminowych>>

W wyniku zmian sprzed dwóch lat z Kodeksu pracy zniknęła także umowa na czas wykonywania określonej pracy, a umowa na zastępstwo jest uznawana za podtyp umowy o pracę na czas określony.

Umowa na okres próbny

Umowę o pracę na czas nieokreślony i określony może - ale nie musi - poprzedzać umowa na okres próbny.

Okres próbny nie może przekraczać 3 miesięcy, ale może trwać krócej - nie ma w przepisach wskazanego minimalnego okresu, na jaki można zawrzeć próbną umowę. Kodeks zakazuje natomiast ponawiania takich umów z jednym pracownikiem przez tego samego pracodawcę.

Umowa na okres próbny rozwiązuje się z upływem okresu, na jaki została zawarta, chyba że uległa wcześniejszemu wypowiedzeniu, rozwiązaniu bez wypowiedzenia lub rozwiązaniu na mocy porozumienia stron. Okres wypowiedzenia umowy jest zależny od czasu, na jaki została zawarta. Wynosi:

  • 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
  • 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
  • 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące;

Umowa na okres próbny nie ma zastosowania w przypadku stosunku pracy na podstawie: spółdzielczej umowy o pracę, mianowania, naboru czy powołania. Ponadto nie wolno zawierać umów na okres próbny z pracownikami młodocianymi, w ramach umowy o pracę i w celu przygotowania zawodowego.