Rząd podnosi z 520 zł do 620 zł świadczenia dla opiekunów, którzy zajmują się dorosłym niepełnosprawnym członkiem rodziny. Wzrosną też kryteria dochodowe w pomocy społecznej.
Co się zmieni we wsparciu finansowym dla rodzin / Dziennik Gazeta Prawna
Osoby niepełnosprawne wreszcie doczekają się realizacji jednego ze swoich najważniejszych postulatów. Po 12 latach od ostatniej waloryzacji wzrośnie kwota należnego im zasiłku pielęgnacyjnego. Jego podwyżkę przewiduje przyjęta przez rząd propozycja weryfikacji kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń rodzinnych. Będzie obowiązywać od 1 listopada br., kiedy to zaczyna się nowy okres zasiłkowy w wypłacie pomocy dla rodzin z dziećmi.
Podzielona podwyżka
Co do zasady kryteria dochodowe, od których zależy uzyskiwanie świadczeń rodzinnych oraz wysokość zaliczanych do nich form wsparcia, podlegają weryfikacji co trzy lata i właśnie w 2018 r. przypada czas na jej przeprowadzenie. Przedstawiona przez rząd propozycja zawiera dwie istotne zmiany w porównaniu z dotychczasowymi regulacjami. Pierwsza dotyczy zasiłku pielęgnacyjnego, czyli świadczenia, które przysługuje niepełnosprawnemu dziecku, osobie, która skończyła 16 lat i ma znaczny uszczerbek na zdrowiu oraz takiej, która ma orzeczony umiarkowany poziom dysfunkcji (o ile powstała ona przed ukończeniem 2. roku życia). Kwota tego świadczenia od 2006 r. jest zamrożona i wynosi 153 zł miesięcznie. Mimo, że od dekady zmiany jego wysokości domagają się środowiska osób niepełnosprawnych i organizacje je wspierające, eksperci oraz związki zawodowe, to dopiero teraz ulegnie ona zwiększeniu. Podwyżka zasiłku nastąpi w dwóch etapach. Od 1 listopada br. będzie wynosić 184,42 zł, natomiast od 1 listopada 2019 r. wzrośnie do 215,84 zł.
– Podwyżka docelowo spowoduje, że kwota zasiłku będzie zbliżona do wysokości dodatku pielęgnacyjnego, który jest wypłacany przez ZUS. Jednak ze względu na tak długi okres zamrożenia rząd powinien od razu zwiększyć jego kwotę do 215,84 zł – uważa prof. Ryszard Szarfenberg z Uniwersytetu Warszawskiego.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że na skutek waloryzacji zasiłku wydatki budżetu państwa na jego wypłatę wzrosną w tym roku o 59,1 mln zł, a w 2019 r. o 413 mln zł. Jednocześnie w związku z tym, że do świadczenia uprawnionych jest ok. 912 tys. osób, gminy będą musiały zmienić wydane im do tej pory decyzje. Co istotne, będzie się to odbywać w tym samym czasie, gdy będą przyjmowane wnioski o świadczenia rodzinne, wychowawcze oraz z Funduszu Alimentacyjnego. Wpłynie to na zwiększenie obowiązków w tym newralgicznym okresie.
Zasiłek i dodatki bez zmian
Druga przyjęta przez rząd zmiana odnosi się do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku dla opiekuna. Są to formy wsparcia wypłacane osobom, które nie pracują, bo zajmują się niepełnosprawnym członkiem rodziny, ale nie mogą otrzymywać świadczenia pielęgnacyjnego z uwagi na to, że dysfunkcja zdrowotna ich krewnego powstała po ukończeniu 18 lub 25 lat. Obydwa świadczenia wynoszą 520 zł miesięcznie, a od nowego okresu zasiłkowego wzrosną o 100 zł.
– Jest to na pewno krok w dobrym kierunku, zwłaszcza że ta grupa osób czeka na realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Niemniej sami opiekunowie na pewno oczekiwaliby wyższego wzrostu, bo należne im wsparcie będzie wciąż o wiele niższe niż świadczenie pielęgnacyjne, które wynosi 1477 zł – podkreśla prof. Ryszard Szarfenberg.
Wspomniane podwyżki to koniec dobrych wiadomości dla beneficjentów świadczeń rodzinnych. Rząd zamierza bowiem na kolejne trzy lata pozostawić bez zmian kryteria dochodowe uprawniające do zasiłków rodzinnych (wraz z przysługującymi do nich dodatkami) oraz becikowego. Nie wzrosną też kwoty tych form wsparcia i świadczenia rodzicielskiego wypłacanego matkom bez prawa do zasiłku macierzyńskiego z ZUS. W praktyce z uwagi na wzrost wynagrodzeń, w tym minimalnej pensji, zamrożenie progów przełoży się na zmniejszenie liczby rodzin korzystających z zasiłków na dzieci.
Wzrost w pomocy społecznej
W 2018 r. przypada czas weryfikacji nie tylko w systemie świadczeń rodzinnych, ale też pomocy społecznej. W tym przypadku rząd również planuje zmiany. Sprowadzają się one do wzrostu kryteriów dochodowych, które warunkują uzyskanie świadczeń z pomocy społecznej. Teraz próg dla osoby samotnej wynosi 634 zł, a dla osoby mającej rodzinę 514 zł w przeliczeniu na jednego jej członka. Od 1 października będą one wynosić odpowiednio 701 zł oraz 528 zł (wzrost o 11 proc. i 3 proc.). Ponadto ze względu na to, że wysokość niektórych świadczeń pomocy społecznej, m.in. zasiłku stałego, jest powiązana z tym, ile wynoszą progi, to ich kwoty ulegną zmianie.
Zgodnie z obowiązującą procedurą obydwie rządowe propozycje trafią do Rady Dialogu Społecznego. Jej członkowie będą mieli czas do 15 czerwca na uzgodnienie stanowiska co do zawartych w nich kwot. Jeśli nie dojdzie do porozumienia w tej kwestii, rząd wskaże wysokość kryteriów dochodowych i świadczeń w rozporządzeniach (na poziomie, który określił w swoich propozycjach).