Obydwaj członkowie zespołu powypadkowego zgodnie zakwalifikowali zdarzenie jako wypadek przy pracy. Czy pracodawca może zakwestionować ich ustalenia?
Podstawy zakwestionowania protokołu / Dziennik Gazeta Prawna
Pracodawca ma prawo nie zgodzić się z opinią zespołu powypadkowego i podważyć uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy. Jednak ma taką możliwość tylko w pewnych sytuacjach.
Kolejność działania
Stosownie do postanowień art. 234 par. 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.) w razie wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku, a także zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym zdarzeniom w przyszłości.
Okoliczności i przyczyny zdarzenia, zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (dalej: r.u.o.p.w.), analizuje zespół powypadkowy złożony z pracownika służby bhp i społecznego inspektora pracy. Powinien tego dokonać nie później niż w terminie 14 dni od uzyskania zawiadomienia o wypadku, sporządzając protokół powypadkowy według wzoru ustalonego w przepisach rozporządzenia ministra gospodarki i pracy w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.
Protokół, po zapoznaniu się z nim poszkodowanego, zostaje przedstawiony pracodawcy, który zgodnie z par. 13 ust. 1 r.u.o.p.w., ma obowiązek go zatwierdzić nie później niż w terminie 5 dni od jego sporządzenia.
Gdy się pojawią zastrzeżenia
W uzasadnionych przypadkach pracodawca może jednak zwrócić niezatwierdzony protokół powypadkowy w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy, jeżeli do jego treści zgłosili zastrzeżenia poszkodowany lub członkowie rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika albo protokół nie odpowiada warunkom określonym w przepisach r.u.o.p.w. W takiej sytuacji zespół powypadkowy ma 5 dni na dokonanie wyjaśnień i uzupełnień oraz sporządzenie nowego protokołu powypadkowego, do którego powinien dołączyć również wcześniejszy protokół – ten, którego nie zatwierdził pracodawca. Zgodnie bowiem z art. 207 par. 1 k.p. za stan bhp odpowiada pracodawca, a pracownik służby bhp, na podstawie art. 23711 par. 1 k.p., pełni jedynie funkcje doradcze i kontrolne w tym zakresie. Nie może więc narzucać pracodawcy swojej woli i działać niezgodnie z jego intencją.
Jeżeli więc pracodawca, mając swoje powody, nie chce uznać zdarzenia za wypadek przy pracy, to pracownik służby bhp powinien właśnie w taki sposób sporządzić protokół powypadkowy, a ewentualnie drugi członek zespołu powypadkowego (przedstawiciel pracowników – społeczny inspektor pracy) może złożyć zdanie odrębne, które będzie stanowiło załącznik do protokołu.
Jeśli poszkodowany pracownik nie zgodzi się z postanowieniem pracodawcy o nieuznaniu zdarzenia za wypadek przy pracy, może skorzystać z drogi sądowej w celu dochodzenia swoich praw.

Podstawy zakwestionowania protokołu

Pracodawca może zwrócić niezatwierdzony protokół powypadkowy w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy w trzech przypadkach:

gdy do treści protokołu zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika,

gdy członkowie zespołu powypadkowego mają rozbieżne zdania,

gdy protokół nie odpowiada warunkom określonym w przepisach r.u.o.p.w.

Podstawa prawna
Art. 207 par. 1, art. 234 par. 1, art. 23711 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. nr 105, poz. 870).
Rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. nr 227, poz. 2298).