Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotował projekt ustawy implementującej dyrektywę w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich. Dyrektywa o ADR (Alternative Dispute Resolution) powinna zostać wdrożona już 9 lipca 2015 r.
Projekt określa zasady pozasądowego rozwiązywania sporów – w drodze mediacji lub poprzez sądy polubowne – pomiędzy przedsiębiorcami z siedzibą na terenie Polski oraz konsumentami z wszystkich krajów UE. W ciągu miesiąca od wejścia w życie ustawy mają być utworzone podmioty, których rolą będzie rozstrzyganie tych sporów, których nie udało się załatwić w drodze reklamacji.
Dla spraw dotyczących usług w zakresie dostarczania energii elektrycznej, ciepła czy paliw gazowych przy Urzędzie Regulacji Energetyki powstanie koordynator ds. negocjacji. Przy Urzędzie Lotnictwa Cywilnego oraz przy Urzędzie Transportu Kolejowego powstaną rzecznicy praw pasażera. Poza tym rolę rozjemców będą pełnić już istniejące instytucje, takie jak Inspekcja Handlowa, Urząd Komunikacji Elektronicznej, sąd polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego czy rzecznik finansowy. Możliwe jest także tworzenie – np. przez organizacje branżowe – innych podmiotów uprawnionych do prowadzenia mediacji i arbitrażu. Muszą one jednak spełniać kryteria określone w ustawie i zostać wpisane do rejestru prowadzonego przez UOKiK.
W przypadku gdy konsument lub przedsiębiorca zwrócą się do podmiotu ADR o rozwiązanie sporu, ten będzie musiał tego dokonać w ciągu 90 dni. Odmówić prowadzenia mediacji będzie mu wolno tylko w ściśle określonych sytuacjach, np. gdy sprawa wykracza poza kategorie sporów, którymi się zajmuje, gdy wnioskodawca nie podjął próby bezpośredniego załatwienia sprawy, lub też gdy spór jest błahy i służy tylko spowodowaniu uciążliwości dla drugiej strony.
Dla konsumenta udział w postępowaniu mediacyjnym lub przed sądem polubownym ma być co do zasady bezpłatny. Zgodnie jednak z art. 17 ust. 1 regulamin podmiotu ADR może przewidywać pobieranie od konsumentów opłat, jeżeli ich łączna wysokość nie uniemożliwia dostępu do pozasądowej drogi rozstrzygnięcia sporu. Ale to nie oznacza, że osoby fizycznej nie będzie można obciążyć np. kosztami powołania biegłego.
Wraz z wejściem w życie ustawy o ADR niektórzy przedsiębiorcy (np. telekomunikacyjni, przewoźnicy kolejowi, dostawcy prądu) zostaną zobowiązani do korzystania z tej drogi. Dla innych będzie ona dobrowolna. Jeśli jednak się na nią zdecydują, to – podobnie jak grupa obligatoryjna – będą musieli informować klientów, który podmiot ADR będzie właściwy do rozstrzygnięcia sporu. Informacja ta musi się pojawić na stronie internetowej lub w ogólnych warunkach umów zawieranych z klientami.
Projekt wprowadza też zmiany m.in. do kodeksu postępowania cywilnego, polegające na tym, że zgoda konsumenta na rozstrzygnięcie sporu przez sąd polubowny może być udzielona tylko po powstaniu sporu i tylko w formie pisemnej. Konsument musi być bowiem świadomy, że orzeczenie sądu polubownego będzie wiążące.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy w uzgodnieniach