Na pytania dotyczące wspólnego rozliczania małżonków w PIT 2012 odpowiada Bartosz Matusik, doradca podatkowy w DLA Piper.
Kiedy warto decydować się na złożenie wspólnego PIT z małżonkiem?
Jeden PIT niesie istotne korzyści, gdy dochody jednego z małżonków przekraczają próg skali podatkowej (85 528 zł rocznie). Przykładowo, jeśli jeden z małżonków osiągnął dochód 200 000 zł, a drugi 35 528 zł, to przy wspólnym rozliczeniu korzyść wyniesie ok. 50 000 zł x (32 proc. – 18 proc.), czyli ok. 7000 zł. Korzyść wynika z faktu, że część dochodu pierwszego małżonka (50 000 zł, czyli kwota poniżej progu 85 528 zł, której nie wykorzystał drugi małżonek) będzie opodatkowana stawką 18 proc. zamiast 32 proc.
Niewielka oszczędność wystąpi, gdy jeden z małżonków osiąga dochody poniżej progu, a drugi nie osiąga ich w ogóle (dzięki wspólnemu rozliczeniu możliwe jest wykorzystanie kwoty obniżającej podatek – 556,02 zł, przysługującej małżonkowi, który nie osiągnął dochodów). W pozostałych przypadkach (gdy małżonkowie osiągają zbliżone dochody) wspólne rozliczenie nie niesie oszczędności podatkowych. Złożenie jednego zeznania zamiast dwóch jest jednak ułatwieniem i w żadnym przypadku nie powoduje wzrostu obciążeń podatkowych.
Aby wspólne rozliczenie było możliwe, małżeństwo i wspólność majątkowa musi trwać cały rok. A co w sytuacjach wątpliwych, gdy np. wyrok rozwodowy zapadł w 2012 r., a uprawomocnił się dopiero w 2013 r.?
Decydujące znaczenie ma moment, w którym ustaje wspólność majątkowa, co ma miejsce w dniu uprawomocnienia się wyroku rozwodowego, a nie w dniu jego wydania. Jeśli więc małżeństwo zostało zawarte przed 2012 r. i od tego momentu trwała wspólność majątkowa, a orzeczenie o rozwodzie uprawomocniło się w 2013 r., to prawo do wspólnego rozliczenia przysługuje. Możliwe jest jednak ustanie wspólności majątkowej przed datą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. W postępowaniu o ustalenie rozdzielności majątkowej to sąd wskazuję bowiem datę, w której wspólność majątkowa ustaje. Warto pamiętać, że wspólność majątkowa może też ustać na skutek innych okoliczności np. zawarcia umowy o rozdzielność majątkową, orzeczenia separacji, ubezwłasnowolnienia lub upadłości małżonka.
O czym pamiętać, decydując się na wspólne rozliczenie, gdy mąż lub żona mieszka za granicą?
Przepisy przyznają prawo do wspólnego rozliczenia dodatkowo w dwóch przypadkach. Po pierwsze gdy jeden z małżonków jest polskim rezydentem podatkowym, a drugi mieszka w innym państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii. Po drugie, gdy zarówno mąż jak i żona mają miejsce rezydencji podatkowej w jednym z tych państw.
W opisanych powyżej przypadkach trzeba pamiętać, że preferencja przysługuje jedynie wówczas, gdy co najmniej 75 proc. łącznego dochodu małżonków podlega opodatkowaniu w Polsce. Dodatkowo państwo rezydencji podatkowej małżonków należy udokumentować certyfikatem rezydencji podatkowej. Ponadto na żądanie naczelnika urzędu skarbowego małżonek posiadający zagraniczną rezydencję podatkową powinien przedstawić zaświadczenie o przychodach wydane przez władze podatkowe tamtego państwa.