Osoba, która dostała zwrot kwot wcześniej odliczonych od dochodu lub podatku, musi ująć je w zeznaniu. Może to dotyczyć np. ulgi internetowej.
Podatnicy od dawna mieli obowiązek doliczania w rocznym PIT do dochodu lub podatku niektórych kwot uprzednio odliczonych, które następnie zostały im zwrócone w jakiejkolwiek formie. Jednak w rozliczeniu podatkowym za 2011 r. przepis ten po raz pierwszy będzie miał zastosowanie w znacznie szerszym zakresie. Dla niektórych może to oznaczać konieczność zwrotu niektórych ulg podatkowych, które dotychczas takiemu zwrotowi nie podlegały, np. ulgi internetowej.
Nowe zasady doliczania ulg w PIT / DGP

Cel zmiany

Artykuł 45 ust. 3a ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do końca 2010 r. ściśle określał przypadki, w których podatnik musiał doliczać w zeznaniu podatkowym uprzednio odliczone kwoty w sytuacji otrzymania ich zwrotu. Katarzyna Rzeżnicka, doradca podatkowy w PwC, tłumaczy, że dotyczył on wyłącznie trzech potencjalnych sytuacji, w których podatnik otrzymywał zwrot.
– Takie doliczenie do dochodu lub podatku następowało tylko, gdy podatnik otrzymywał zwrot zapłaconych i odliczonych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, odliczonej darowizny oraz zapłaconego za granicą i odliczonego podatku – wymienia Katarzyna Rzeżnicka.
Zmiana przepisu miała wyeliminować m.in. korzystanie z ulgi rehabilitacyjnej oraz zwrotu VAT na materiały budowlane. Ten podwójny przywilej polegał na odliczaniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków na zakup tych towarów w związku z przystosowaniem lokalu do potrzeb niepełnosprawności, a następnie (w kolejnych latach) występowaniu o zwrot części VAT na materiały budowlane z tych samych faktur.
Po nowelizacji stanowi on, że jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.
– Ustawodawca doszedł do wniosku, że należy taką klauzulę generalną wprowadzić, gdyż trudno przewidzieć i wymienić w przepisie wszystkie możliwe przypadki, które mogą powodować konieczność doliczenia – komentuje Andrzej Marczak, doradca podatkowy, partner w KPMG.
Zdaniem eksperta zmiana ma swoje ekonomiczne uzasadnienie i realizuje zasadę sprawiedliwości społecznej.
– Sytuacja podwójnej korzyści podatkowej nie powinna mieć miejsca, bo wszelkie ulgi są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania – przypomina nasz rozmówca KPMG.
Także Paweł Greszta, doradca podatkowy w Instytucie Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, stwierdza, że przepis w nowym brzmieniu ma na celu wyeliminowanie powielania ulg z tego samego tytułu.
– Zakres regulacji został określony maksymalnie szeroko i z tego względu należy się spodziewać, że przepis ten będzie wielokrotnie wykorzystywany przez organy podatkowe w ramach kontroli korzystania z ulg podatkowych – mówi Paweł Greszta.



Zagrożone ulgi

Zdaniem naszego rozmówcy przepis bez wątpienia znajdzie zastosowanie do wszystkich ulg podatkowych obniżających podstawę opodatkowania, wymienionych w art. 26 ust. 1 ustawy o PIT, w tym ulgi internetowej czy rehabilitacyjnej.
Przykładowo gdy podatnik korzystający z ulgi internetowej dostaje ekwiwalent od pracodawcy w związku z używaniem internetu w domu mamy do czynienia ze zwrotem wydatków, o którym mowa w cytowanym przepisie – mówi Paweł Greszta.
Potwierdzają to inni eksperci. Dominika Dragan-Berestecka, doradca podatkowy w Spółce Doradztwa Podatkowego Ożóg i Wspólnicy, wyjaśnia, że warunkiem skorzystania przez podatnika z ulgi internetowej jest poniesienie wydatku. W przypadku zwrócenia pracownikowi wydatków ponoszonych w związku z korzystaniem z internetu mamy do czynienia z sytuacją, w której pracownik najpierw poniósł koszty, czyli był uprawniony do skorzystania z ulgi, ale następnie kwota ta została mu zwrócona.
– Podobna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku zwrotu odliczonych wcześniej wydatków na adaptację i wyposażenie mieszkań stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności – mówi Paweł Greszta.
W ocenie eksperta inną ulgą, którą należy zwrócić fiskusowi, jest tzw. ulga abolicyjna określona w art. 27g ustawy o PIT. Może bowiem w praktyce wystąpić sytuacja, że podatnik odliczy od podatku kwotę tej ulgi, a następnie otrzyma zwrot podatku zapłaconego za granicą, który jest podstawą jej obliczenia.
– Artykuł 45 ust. 3a ustawy o PIT w aktualnym brzmieniu z całą pewnością dotyczy również ewentualnych zwrotów wcześniej odliczonych w Polsce od dochodu lub podatku składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne płaconych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej – dodaje Katarzyna Rzeżnicka.

Moment zwrotu

Dominika Dragan-Berestecka zwraca uwagę, że jeżeli podatnik otrzymuje zwrot wydatków, które mogą pomniejszać podstawę opodatkowania, przed złożeniem zeznania, to należy wówczas uznać, że w ogóle nie ma prawa do ulgi. Wynika to z tego, że art. 26 ust. 13a ustawy o PIT uzależnia możliwość skorzystania z odliczeń od dochodu m.in.: składek na ZUS, ulgi internetowej czy rehabilitacyjnej, od tego, że podatnik nie otrzymał zwrotu wydatków w jakiejkolwiek formie.
– Przepis ten zasadniczo odnosi się do sytuacji, w której wydatek i jego zwrot mają miejsce w tym samym roku podatkowym – argumentuje Dominika Dragan-Berestecka.
Natomiast zwrot wydatków, które zostały już odliczone, oznacza konieczność ich uwzględnienia w rozliczeniu podatkowym za rok otrzymania zwrotu stosownie do art. 45 ust. 3a ustawy o PIT.
Zdaniem naszej rozmówczyni warto też rozważyć, czy w przypadku gdy zwrotu wydatków na internet dokonuje pracodawca, stanowi on dla niego przychód podlegający opodatkowaniu.
– Zapłacenie podatku od tego przychodu wyłączałoby konieczność doliczania kwoty zwrotu do podatku w rozliczeniu za okres, w którym dokonano zwrot – uważa Dominika Dragan-Berestecka.

Wychowywanie dziecka

Eksperci są zgodni, że rozszerzony obowiązek doliczania zwróconych kwot nie będzie miał zastosowania do ulgi prorodzinnej.
– Ulga ta nie jest bowiem uzależniona od poniesienia konkretnego wydatku – podkreśla Dominika Dragan-Berestecka.
Warunkiem skorzystania z ulgi prorodzinnej jest wychowywanie dziecka przez cały rok podatkowy lub przez jego część. W praktyce zatem otrzymanie np. becikowego nie będzie skutkowało obowiązkiem zwrotu ulgi prorodzinnej.
Andrzej Marczak mówi, że fiskus nie będzie mógł zażądać pomniejszenia ulgi prorodzinnej o otrzymane becikowe, gdyż jest ono rodzajem dofinansowania rodziny w związku z urodzeniem dziecka, a nie zwrotem ulgi, która związana jest z posiadaniem dzieci, a nie odliczaniem ponoszonych wydatków.