Uzyskane od pracodawcy świadczenia są przychodem podatkowym. Zasada ta dotyczy też byłych pracowników – emerytów i rencistów. Zwolnienie przysługuje do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Podatkowe zwolnienie regulowane w art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.) obejmuje świadczenia otrzymywane przez emerytów i rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z pracodawcą stosunkiem pracy, stosunkiem służbowym, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych. Zwolnienie przysługuje do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
– Jest to limit roczny, należy więc brać pod uwagę wartość świadczeń przekazywanych w ciągu całego roku – podkreśla Dorota Gaweł, konsultant podatkowy w ECDDP.
Stosując preferencję podatkową, należy zwrócić uwagę na kilka aspektów.
Po pierwsze, zwolnienie odnosi się do tych emerytów i rencistów, którzy nie są już zatrudniani przez dany zakład pracy. Osoba otrzymująca świadczenie nie może zatem nadal pozostawać w stosunku pracy czy stosunku pokrewnym ze świadczeniodawcą.
Po drugie, ustawa nie wprowadza ograniczenia w zakresie źródła finansowania świadczeń przekazywanych emerytom i rencistom ani charakteru tych świadczeń. Nie jest więc istotne, czy kwoty przeznaczone na świadczenia dla emerytów lub rencistów pochodziły z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) czy ze środków obrotowych pracodawcy.
– Zwolnienie ma natomiast zastosowanie do wszelkich świadczeń zarówno pieniężnych, jak i rzeczowych – podkreśla Dorota Gaweł.
Jeszcze do końca 2010 roku zwolnienie to obejmowało jedynie świadczenia o charakterze rzeczowym lub ekwiwalenty pieniężne otrzymane w zamian tych świadczeń. Renata Kabas-Komorniczak, doradca podatkowy, partner w Rödl & Partner, przypomina, że pojęcie świadczeń rzeczowych w praktyce budziło wątpliwości interpretacyjne.
– Niejasne było, czy obejmuje ono swoim zakresem wszelkiego rodzaju świadczenia o charakterze niepieniężnym, czy wyłącznie takie, których przedmiotem jest rzecz, a także czy podstawą wypłaty ekwiwalentu pieniężnego również musi być świadczenie rzeczowe – wylicza Renata Kabas-Komorniczak.
Zmiana przepisu i likwidacja ograniczeń usunęła te wątpliwości.
W obecnym stanie prawnym ze zwolnienia podatkowego mogą więc korzystać także emeryci i renciści, np. biorący udział w wycieczkach i imprezach, organizowanych przez ich byłego pracodawcę – mówi Renata Kabas-Komorniczak.

Zryczałtowany PIT

W przypadku byłych pracowników nadwyżka wartości świadczeń ponad limit zwolnienia nie może podlegać opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy. Podstawą wypłaty takich świadczeń nie jest bowiem stosunek pracy, lecz fakt pozostawania w przeszłości w takim stosunku. W związku z tym w przypadku przekroczenia limitu 2280 zł nadwyżka podlega opodatkowaniu zryczałtowanym 10-proc. PIT, który jest pobierany przez płatnika.
Renata Kabas-Komorniczak zwraca uwagę, że przepisy stawiają emerytów i rencistów w korzystniejszej sytuacji podatkowej niż otrzymujących podobne świadczenia pracowników.
– Tu limit zwolnienia wynosi 380 zł i dotyczy jedynie świadczeń rzeczowych i pieniężnych otrzymywanych z ZFŚS – mówi Renata Kabas-Komorniczak.
Dodaje, że odrębne zwolnienie podatkowe, z którego również mogą korzystać emeryci i renciści, obejmuje zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci. Takie świadczenia również jest zwolnione z opodatkowania do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 21 ust.1 pkt 26 ustawy o PIT).

Nadwyżka ponad kwotę zwolnienia jest opodatkowana 10-proc. zryczałtowanym PIT, który pobiera zakład pracy