Jeśli podatnik nie złożył zeznania PIT, a od uzyskanych dochodów zapłacił za wysoki podatek, fiskus wyda decyzję w sprawie nadpłaty. W praktyce zdarza się, że podatnik po otrzymaniu formularzy PIT-11 od kilku pracodawców nie składa ostatecznego zeznania rocznego.
– Ponieważ informacja PIT-11 jest jednocześnie przesyłana do podatnika oraz urzędu skarbowego, organ podatkowy może zweryfikować, czy doszło do złożenia zeznania rocznego – podkreśla Wojciech Kaczmara, starszy konsultant w Accreo Taxand.
Nadpłata podatku dochodowego powstaje z dniem złożenia przez podatnika zeznania rocznego PIT. Marek Malinowski, doradca podatkowy w Taxplan, zwraca uwagę, że jeżeli podatnik nie złoży zeznania, zwrot nadpłaty podatku też jest możliwy.
– Jeżeli urząd skarbowy wszczął postępowanie, w wyniku którego stwierdzono, że podatnik mimo ciążącego na nim obowiązku nie złożył rocznego PIT, organ ten powinien wydać decyzję, w której określi wysokość zobowiązania podatkowego – tłumaczy Marek Malinowski.
Zdaniem eksperta, określenie zobowiązania w kwocie niższej od wysokości zapłaconych w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy powoduje, że powstanie nadpłata i organ podatkowy zobowiązany jest do określenia jej wysokości. Jedynie bowiem z tej decyzji może wynikać wysokość należnej nadpłaty.
– Odmienny tryb określenia nadpłaty będzie miał miejsce w przypadku podjęcia czynności sprawdzających – zastrzega Marek Malinowski.
Jednocześnie dodaje, że organ podatkowy może w ramach czynności sprawdzających zażądać złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn niezłożenia deklaracji lub wezwać do jej złożenia. W takiej sytuacji podatnik powinien złożyć deklarację roczną, a nadpłata powstanie wraz z momentem jej złożenia.
Dopiero wówczas – jak wskazuje Marek Malinowski – gdy podatnik nie złoży deklaracji, organ podatkowy może z urzędu wszcząć postępowanie i wydać decyzję określającą poprawną wysokość zobowiązania oraz określić wysokość nadpłaty.
Kwota nadpłaty w pierwszej kolejności zostanie zaliczona na poczet bieżących i przeszłych zaległości podatkowych oraz odsetek za zwłokę, a w przypadku ich braku zostanie zwrócona podatnikowi, chyba że ten złoży wniosek o jej zaliczenie na poczet przyszłych zobowiązań.
– Zwrot nadpłaty powinien nastąpić w terminie 30 dni od daty wydania decyzji – przypomina Wojciech Kaczmara.
Niezależnie od procedury zwrotu nadpłaty, niezłożenie deklaracji skutkujące narażeniem podatku na uszczuplenie stanowi przestępstwo karne skarbowe, za które grozi kara grzywny lub pozbawienia wolności. Wojciech Kaczmara tłumaczy, że w przypadkach mniejszej wagi, np. jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza w 2011 r. 6930 zł, podatnik podlega łagodniejszej odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe zagrożone grzywną do 27 720 zł (w praktyce najczęściej kilkaset złotych).