I Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska wydała dwa zarządzenia, na mocy których ponownie została częściowo zamrożona Izba Dyscyplinarna.

Zarządzenia zostały opublikowane 5 sierpnia na stronie internetowej Sądu Najwyższego.

Zgodnie z pierwszym z nich akta nowych spraw dyscyplinarnych sędziów mają trafiać do sekretariatu pierwszego prezesa, gdzie będą przechowywane.

A co ze sprawami, które już wpłynęły do ID SN? Tutaj decyzja będzie należała do jej prezesa, który rozważy ich „przechowywanie w sekretariacie kierowanej przez siebie Izby bez przydziału sędziom lub bez wyznaczenia pozostałych członków składu orzekającego”.

Natomiast jeśli chodzi o sprawy, do których przydzielone zostały już składy orzekające, to prezes Izby Dyscyplinarnej "rozważy zwrócenie się do sędziów, aby w ramach swej niezawisłości rozważyli podjęcie decyzji o powstrzymaniu się od rozpoznawania spraw".

W praktyce może oznaczać to częściowe zamrożenie kontestowanej ID SN, podobnie jak to miało miejsce w przypadku zarządzenia z maja ub. r. wydanego przez pełniącego wówczas obowiązki I prezesa SN sędzia Kamila Zaradkiewicza.

Przepisy zarządzenia mają obowiązywać do czasu „wprowadzenia do polskiego systemu prawnego rozwiązań legislacyjnych umożliwiających efektywne funkcjonowanie systemu odpowiedzialności zawodowej sędziów w Rzeczypospolitej Polskiej, jednak nie dłużej niż do dnia 15 listopada 2021 r.”.

W treści zarządzenia czytamy również, że ono wydane w związku z wyrokiem TSUE z dnia 15 lipca 2021 r. (C-791/19).

Europejski trybunał stwierdził wówczas, że system odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów jest niezgodny z prawem UE, a Izba Dyscyplinarna (ID) „nie daje w pełni rękojmi niezawisłości i bezstronności, a w szczególności nie jest chroniona przed bezpośrednimi lub pośrednimi wpływami polskiej władzy ustawodawczej i wykonawczej”. W praktyce powinno oznaczać to jej zawieszenie.

Drugie z zarządzeń dotyczy natomiast innych spraw sędziowskich rozstrzyganych przez ID SN, takich jak np. postępowania o uchylenie immunitetu.

Również tutaj nowe akta mają trafiać bezpośrednio do sekretariatu I prezes, gdzie zostaną przechowane. Analogiczne rozwiązania przewidziano również do spraw, które już wpłynęły do ID oraz tych do których już zostały przydzielone składy orzekające.

Przepisy tego zarządzenia obowiązują do „czasu wydania przez TSUE wyroku kończącego postępowanie w sprawie C-204/21 lub wprowadzenia do polskiego porządku prawnego zmian powodujących bezskuteczność postanowienia Wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 lipca 2021 r. (C-204/21R), jednak nie dłużej niż do dnia 15 listopada 2021 r.”.

W przytoczonej sprawie toczącej się przed TSUE, na chwilę przed wyrokiem rodzimego Trybunał Konstytucyjnego, zostało wydane zabezpieczenie, na mocy którego zawieszone miało być m.in. działanie kontestowanej ID SN.

W obu zarządzeniach I prezes SN zawarto preambuły, w których mowa o "dobru Rzeczypospolitej Polskiej" czy "powszechnie obowiązującej mocy wyroków Trybunału Konstytucyjnego", ale także m.in. "potrzebie poszanowania wiążącego Rzeczpospolitą Polską prawa międzynarodowego".

Prof. Manowska zwróciła jednocześnie uwagę na "ustrojową pozycję I prezesa SN", który "nie sprawuje władzy ustawodawczej i nie ma kompetencji do zawieszania obowiązywania przepisów prawa, jak również nie może nakazywać podjęcia przez składy orzekające lub Prezesów Sądu Najwyższego czynności innych niż to wynika wprost z obowiązujących przepisów".