Otrzymana po latach spłata należności spadkowej nie powoduje powstanie przychodu, ale tylko w zakresie kwoty głównej. Czym innym jest oprocentowanie ‒ orzekł WSA w Gdańsku.
Chodziło o podatnika, który w spadku po matce odziedziczył wierzytelność w kwocie 280 tys. zł z tytułu zniesienia współwłasności nieruchomości. Pieniądze miał otrzymać od ciotki, ale kobieta zmarła, a jej majątek (wraz ze zobowiązaniem) odziedziczyła kuzynka. Ostatecznie to ona spłaciła dług.
Spór z fiskusem toczył się o to, czy jest PIT od otrzymanej przez podatnika kwoty. Mężczyzna podkreślał, że w ciągu sześciu miesięcy zgłosił nabycie spadku do urzędu skarbowego i dzięki temu skorzystał ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn.
Uważał więc, że skoro nabycie tej wierzytelności podlegało co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (z prawem do zwolnienia), to nie powinno być już PIT. W przeciwnym razie doszłoby do podwójnego opodatkowania. Powołał się na art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, zgodnie z którym przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał jednak, że czym innym jest nabycie wierzytelności, a czym innym jej spłata. Stwierdził, że podatek od spadków dotyczy samego tylko nabycia wierzytelności, natomiast jej spłata jest już objęta podatkiem dochodowym. To przychód z praw majątkowych w rozumieniu art. 18 ustawy o PIT – wyjaśnił.
Nie zgodził się z tym WSA w Gdańsku. Orzekł, że nabycie wierzytelności i otrzymanie spłaty to jedno zdarzenie, które nie może zostać objęte dwiema daninami.
Sąd wyjaśnił, że do spłaty, jako pieniężnego surogatu wierzytelności zmarłego, należy stosować przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. Realizacja roszczenia to tylko techniczny etap, a nie nowe zdarzenie – wytłumaczył sąd.
Zastrzegł jednak, że wyłączenie z opodatkowania dotyczy wyłącznie należności głównej. Natomiast odsetki, które zostały naliczone od dnia otwarcia spadku do dnia zapłaty, to już dochód, od którego należny jest PIT. Wyrok jest nieprawomocny.
Podobnie w sprawie wyłączenia z PIT spłaty należności głównej orzekł NSA 7 listopada 2019 r. (sygn. akt II FSK 3869/17).

orzecznictwo

Wyrok WSA w Gdańsku z 2 czerwca 2020 r., sygn. akt I SA/Gd 54/20.