Kto przeniósł rezydencję podatkową do innego kraju unijnego, może stracić prawo do odliczenia straty podatkowej z poprzedniego państwa. Nie jest to sprzeczne z unijną zasadą swobody przedsiębiorczości – orzekł TSUE.
Sprawa dotyczyła holenderskiej spółki, która w 2009 r. przeniosła rezydencję podatkową do Czech. Zachowała jednak siedzibę i wpis do rejestru handlowego w Amsterdamie. Podlegała też ciągle prawu niderlandzkiemu.
Po przeniesieniu rezydencji podatkowej wystąpiła do czeskiego fiskusa o zezwolenie na odliczenie w rozliczeniu rocznym straty, którą poniosła kilka lat wcześniej w Holandii. Czeski organ odmówił. Wskazał na czeskie przepisy, które nie pozwalają na potrącanie strat poniesionych wcześniej za granicą. Ma to zapobiegać sytuacji, w której migrujące spółki będą chciały uwzględnić stratę w obu państwach unijnych.
Spór trafił aż na wokandę Najwyższego Sądu Administracyjnego, który zawiesił postępowanie i zadał pytanie prejudycjalne Trybunałowi Sprawiedliwości UE. Chciał się upewnić, czy odmowa rozliczenia zagranicznej straty nie jest sprzeczna z unijną swobodą przedsiębiorczości.
W odpowiedzi TSUE wyjaśnił, że art. 54 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej nie gwarantuje spółkom migrującym z jednego państwa unijnego do drugiego, że przeniesienie siedziby będzie dla nich neutralne podatkowo.
Zdaniem trybunału Czechy, do których przeniosła siedzibę spółka, nie mogą być zmuszane do uwzględnienia strat powstałych za granicą w okresie przed zmianą rezydencji podatkowej. Nie miały bowiem wtedy kompetencji podatkowych wobec migrującego podmiotu. Takie spółki nie są też w porównywalnej sytuacji do firm krajowych, które poniosły straty w danym kraju członkowskim, co przekłada się na ryzyko podwójnego odliczenia ujemnego rozliczenia – podsumował TSUE.
Kiedy można odliczyć zagraniczną stratę
Stratę poniesioną w innym unijnym państwie można odliczyć, gdy spółka całkowicie zamyka tam swój oddział (zakład) i bezpowrotnie traci prawo do odliczenia tamtejszej straty. W takim wypadku – jak potwierdził TSUE w wyroku z 15 maja 2008 r. (sygn. C-414/06) – można rozliczyć stratę w drugim państwie.
Taki sam wniosek płynie z wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, m.in. z 20 października 2017 r. (sygn. akt II FSK 2612/15), z 29 stycznia 2016 r. (sygn. akt II FSK 3305/13), z 15 października 2014 r. (sygn. akt II FSK 2401/12).

orzecznictwo

Wyrok TSUE z 27 lutego 2020 r., sygn. C-405/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia