Jeżeli zbywane wierzytelności są przedawnione, to nie ma możliwości rozpoznania straty z tytułu ich sprzedaży. Również wtedy, gdy chodzi o kredyt bankowy – orzekł WSA w Warszawie.
Sądy administracyjne wielokrotnie potwierdzały już, że straty na sprzedaży przedawnionych wierzytelności nie mogą być ujmowane w kosztach podatkowych. Dotychczasowe wyroki dotyczyły jednak głównie wierzytelności handlowych, do których stosuje się art. 16 ust. 1 pkt 20 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o PIT. Pierwszy z tych przepisów mówi, że nie traktuje się jako kosztów wierzytelności odpisanych jako przedawnione. Drugi – że do kosztów nie można zaliczyć strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność została wcześniej zarachowana jako przychód należny.
Sądy stoją na stanowisku, że przepisy te należy czytać łącznie i mimo że wierzytelności handlowe są ujmowane po stronie przychodów, to gdy dochodzi do sprzedaży po ich przedawnieniu, nie ma możliwości ujęcia straty ze zbycia w podatkowych kosztach (pisaliśmy o tym w DGP nr 126/2018 „Po przedawnieniu nie ma kosztu”).
Tym razem nie chodziło jednak o wierzytelność handlową, tylko o niespłacony kredyt bankowy. Z pytaniem w tej sprawie zwrócił się do fiskusa bank. We wniosku o interpretację podał, że zbywa przedawnione kredyty funduszowi sekurytyzacyjnemu. Fundusz skupował je po cenie niższej niż wartość nominalna (kwota udzielonego kredytu), więc bank ponosił stratę.
Spór z fiskusem toczył się o to, czy strata ta jest dla banku kosztem podatkowym.
Bank przekonywał, że taką możliwość daje mu art. 15 ust. 1h pkt 2 ustawy o CIT. Przepis ten mówi, że kosztem uzyskania przychodu jest dla banku strata ze zbycia funduszowi sekurytyzacyjnemu (albo towarzystwu funduszy inwestycyjnych tworzącemu fundusz sekurytyzacyjny) wierzytelności z tytułu kredytu. Warunkiem jest, by opóźnienie w spłacie kapitału tego kredytu lub odsetek przekraczało 12 miesięcy.
Bank podkreślał, że przepis ten nie precyzuje, czy chodzi o wierzytelności aktualne czy przedawnione, a więc – jak przekonywał – powinien mieć zastosowanie do wszystkich. Uważał też, że w jego przypadku nie ma zastosowania wyłączenie z art. 16 ust. 1 pkt 20, bo – jak twierdził – przepis ten dotyczy innych wierzytelności – niebankowych. Argumentem było to, że korespondujący z tym przepisem art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT mówi o wierzytelnościach, które wcześniej zostały zarachowane jako przychód należny. Bank podkreślał, że kredytów bankowych nie ujmuje się po stronie przychodów.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził jednak, że strata ze zbycia funduszowi sekurytyzacyjnemu wierzytelności kredytowych może być kosztem tylko wtedy, gdy dotyczy należności nieprzedawnionych.
Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Sędzia Sylwester Golec wyjaśnił, że art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT ma zastosowanie do wszystkich przedawnionych wierzytelności. Dodał, że z przepisów wcale nie wynika, by banki miały być traktowane inaczej niż pozostali podatnicy.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Warszawie z 27 lipca 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 2004/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia