Prowadzę od niedawna działalność gospodarczą polegającą na redakcji tekstów, tłumaczeniach, przygotowywaniu materiałów do publikacji – pisze pani Joanna. – Siedzibę jednoosobowej firmy mam oczywiście w moim mieszkaniu, zajęłam na ten cel najmniejszy pokój. Mieszkanie jest spółdzielcze, własnościowe. Kiedy załatwiałam formalności związane z założeniem firmy, dowiedziałam się, że powinnam zgłosić ten fakt w mojej spółdzielni. Co też zrobiłam. Teraz spółdzielnia podniosła mi czynsz. W dodatku poinformowano mnie, że będę musiała płacić wyższy podatek od nieruchomości. Czy spółdzielnia i gmina mają prawo nałożyć na mnie wyższe opłaty – zastanawia się czytelniczka
Niestety, tak. Mieszkanie spółdzielcze, nawet własnościowe, powinno być używane zgodnie z jego przeznaczeniem opisanym w umowie. Prowadzenie w lokalu mieszkalnym działalności gospodarczej wymaga najczęściej pisemnej zgody spółdzielni, która może określić dodatkowe warunki tej działalności. Zapisane są one w spółdzielnianych statutach i regulaminach. Przede wszystkim działalność gospodarcza w lokalu nie może naruszać praw innych członków (mieszkańców) spółdzielni i nie może im utrudniać normalnego korzystania z mieszkań. Dotyczy to w szczególności wytwarzania hałasu i zapachów. Ale kłopotliwe dla sąsiadów może być przyjmowanie w domu licznych klientów, którzy przemierzają wspólne klatki schodowe i korytarze. Spółdzielnia może też podwyższyć opłaty za eksploatację i remonty swojemu członkowi, który w części lokalu mieszkalnego prowadzi działalność gospodarczą, jeśli zwiększa to wydatki spółdzielni. Mogą to być choćby zwiększone koszty sprzątania, związane z korzystaniem przez klientów ze wspomnianych pomieszczeń wspólnych, z wind lub na przykład koszty oświetlenia klatek schodowych lub korytarzy. Wiele spółdzielni, jeśli działalność gospodarcza nie powoduje dla nich dodatkowych kosztów (a tak jest zapewne w przypadku firmy pani Joanny), nie podnosi czynszu osobom pracującym w domu. Są jednak takie, które za część mieszkania wydzieloną pod działalność pobierają takie opłaty jak od lokali użytkowych będących własnością spółdzielni mieszkaniowej.
Zgłoszenie działalności prowadzonej w mieszkaniu własnościowym skutkuje też podniesieniem podatku od nieruchomości opłacanego raz w roku (gruntowy pozostaje bez zmian). Podatek od nieruchomości ustalają gminy w granicach określonych prawem. W 2016 roku nie może on być wyższy niż 0,75 zł za metr kwadratowy powierzchni mieszkalnej. Dla części mieszkania zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej jest to 22,86 zł za metr kwadratowy powierzchni użytkowej.
Podstawa prawna
Art. 5. ust. 1, art. 20 ust. 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 849 ze zm.). Art. 4–5 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1222 ze zm.).