Przedsiębiorcy, którzy oferują produkty niematerialne na zagranicznych serwisach aukcyjnych mogą być narażeni na stratę pieniędzy. Przy nieautoryzowanych transakcjach banki stosują obciążenia zwrotne, a ochrona użytkowników wykorzystywana przez platformę transakcyjną nie działa.

Sprawa dotyczy polskiej firmy, która założyła konto na eBay, w celu rozszerzenia sprzedaży na inne kraje. Ze względu na brak możliwości wyboru innego odbioru płatności od kupujących niż PayPal, otworzyła konto na tej platformie płatniczej.

- Na początku sprzedawaliśmy towar do kwoty 30 zł by sprawdzić system i zebrać większą liczbę komentarzy. Nie widząc żadnych problemów wystawiliśmy droższy towar na podobnych zasadach jak konkurencja. Łącznie sprzedaliśmy towar na kilkadziesiąt tysięcy złotych – twierdzi właściciel firmy.

Towar się świetnie sprzedawał, firma otrzymywała wpłaty od kupujących na konto PayPal, komentarze pozytywne na koncie eBay oraz korespondencje części kupujący na skrzynkę mailową eBay. Problem był taki, że towarem były kody umożliwiające pobranie treści przez Internet. Po kilku dniach firma została zasypana mailami od firmy PayPal, że istnieje podejrzenie nieautoryzowanego zakupu dla niektórych aukcji. Sprawy zostały przekazane do wyjaśnienia przez serwis PayPal a środki firmy zablokowane.

- Pomimo odpowiedzi na każdą sprawę i przesłanie dowodów na wysyłkę towaru firma PayPal zgodnie ze swoim regulaminem zwróciła wpłatę kupującym obciążając nas całymi kosztami. Od tamtej pory codziennie otrzymujemy kolejne obciążenia na podstawie nie autoryzowanej płatności. Na chwilę obecną jest to kilka tysięcy złotych. Zakupy były z różnych kont eBay i z różnych krajów, większość kontrahentów pisało do nas, wcześniej maile, że są zainteresowani zakupem hurtowym a my myśląc że PayPal będzie najbezpieczniejszym środkiem przy otrzymywaniu płatności, prosiliśmy o zakup przez serwis eBay – twierdzi właściciel.

Poprosiliśmy o wyjaśnienie firmę PayPal. Zdaniem amerykańskiej firmy oferującej usługi płatnicze, obciążenie zwrotne ( bo z takim przypadkiem mieliśmy do czynienia – przyp. red.) może mieć miejsce w przypadku jakiejkolwiek płatności dokonanej za pomocą karty kredytowej bądź debetowej, włączając w to sprzedaż w tradycyjnym sklepie, w ciągu 180 dni od wykonania płatności. Wystawca karty czyli bank bada sprawę i podejmuje decyzję o zaakceptowaniu lub odrzuceniu wniosku o obciążenie zwrotne. Bank analizuje płatność i jeśli są ku temu powody, może uznać ją jako płatność nieautoryzowaną.

Jak jednak zaznacza firma PayPal razem ze sprzedawcą jest stroną w sporze przeciwko właścicielowi karty kredytowej. Oznacza to, że staramy się zakwestionować zasadność obciążenia zwrotnego. Decyzja nie należy niestety do nas i gdy bank zaakceptuje prośbę właściciela karty, jesteśmy zobligowani zwrócić sporną kwotę.

- Aby chronić sprzedających przed stratami z tytułu obciążeń zwrotnych, stworzyliśmy program ochrony sprzedających, który przy spełnieniu określonych wymogów, gwarantuje zwrot środków z naszej strony, niezależnie od decyzji banku. Do podstawowych warunków zakwalifikowania się do programu należą: sprzedaż towarów materialnych oraz dostarczenie dowodu doręczenia towaru pod adresem wskazanym w szczegółach transakcji – informuje PayPal.

Transakcje dotyczące towarów wirtualnych oraz towarów, w przypadku których stwierdzenie doręczenia nie jest możliwe, niestety nie podlegają takiej ochronie co przydarzyło się naszemu czytelnikowi.

Komentarz eksperta:
dr Marlena Wach, radca prawny Kancelarii Chałas i Wspólnicy / Media

Przedsiębiorca może walczyć o swoje

Dlaczego stosuje się obciążenia zwrotne?

Obowiązujące w serwisie eBay reguły i zasady mają zapewnić wszystkim użytkownikom wysoki poziom bezpieczeństwa transakcji. Umowa z użytkownikiem określa dostęp do usług oferowanych przez serwis eBay. Użytkownik wyraża zgodę na przestrzeganie tych warunków oraz ogólnych zasad obowiązujących w witrynach. Przed rejestracją jako użytkownik serwisu eBay, należy przeczytać i zaakceptować wszystkie warunki i postanowienia zawarte w umowie z użytkownikiem i zasadach zachowania poufności lub dostępne w formie łącza zawartego w tej umowie lub zasadach zachowania poufności.

Zasady dotyczące przedmiotów zakazanych, budzących wątpliwości i potencjalnie naruszających przepisy, zasady wystawiania przedmiotów na aukcje, zasady dotyczące ofert niewiążących, zasady dotyczące Centrum Bezpieczeństwa, zasady dotyczące opłat i zwrotów, zasady dotyczące tożsamości są również częścią umowy i zawierają dodatkowe warunki powiązane z określonymi usługami.

PayPal jest natomiast formą płatności oferowaną przez większość sprzedawców na eBay. Płatność kupującego jest wysyłana z ich karty kredytowej lub konta bankowego, bez przekazywania informacji o koncie, bezpośrednio do sprzedawcy.

Sprawą wywołującą wydaje się najwięcej kontrowersji w ramach płatności dokonywanych za pośrednictwem serwisu PayPal są tzw. obciążenia zwrotne. Obciążenie zwrotne, nazywane również cofnięciem transakcji, ma miejsce, kiedy kupujący składa u wystawcy karty kredytowej wniosek o cofnięcie transakcji, która już została rozliczona.

Obciążenie zwrotne polega na tym, że kupujący może wystąpić do wystawcy swojej karty kredytowej o obciążenie zwrotne zgodnie z regulaminem i terminami ustalonymi przez stowarzyszenie wystawców kart kredytowych. Chociaż obciążenie zwrotne może przypominać roszczenie w systemie PayPal, jest to tak naprawdę proces oferowany posiadaczowi karty kredytowej przez wystawcę karty, zainicjowany poza systemem PayPal. Podczas sporu o obciążenie zwrotne decyzja jest ostatecznie podejmowana przez wystawcę karty kredytowej.
Dwie typowe przyczyny cofnięcia transakcji lub obciążenia zwrotnego są następujące: 1) transakcję przeprowadzono przy użyciu bezprawnie przywłaszczonych danych karty kredytowej, 2) kupujący sam dokonuje zakupu, lecz jego zdaniem sprzedający nie wywiązał się z umowy, np. nie dostarczył przedmiotu, dostarczył przedmiot znacznie różniący się od pierwotnego opisu lub przedmiot otrzymany przez kupującego okazał się uszkodzony. Wszyscy sprzedający, którzy akceptują płatności kartą kredytową, podejmują ryzyko odpowiedzialności za obciążenia zwrotne. Obciążenia zwrotne należą jednak do najbardziej uciążliwych kosztów.

Dlaczego czasami obciążenia zwrotne zdarzają się tak długo po tym, jak sprzedający już otrzyma płatność?

Prawo niektórych krajów oraz zasady ustalane przez wystawców kart kredytowych zazwyczaj zezwalają kupującym na zgłaszanie roszczeń dotyczących obciążeń zwrotnych kilka tygodni, a czasami nawet kilka miesięcy po przeprowadzeniu pierwotnej transakcji. Jeśli kupujący złoży wniosek o obciążenie zwrotne z dużym opóźnieniem, środki na rachunku PayPal sprzedającego mogą zostać tymczasowo zablokowane w związku z cofnięciem transakcji, która miała miejsce kilka tygodni lub miesięcy wcześniej.
Odnosząc się bezpośrednio do materii odpowiedzialności serwisu PayPal w stosunku do użytkownika tego serwisu należy posłużyć się w tym miejscu umową (dalej „Umowa”) zawieraną przez każdego Użytkownika z firmą PayPal (Europe) S.à r.l. et Cie, S.C.A. (R.C.S. Luxembourg B 118 349), która określa warunki korzystania z usług serwisu przez użytkownika. Wzór umowy zamieszczony został na stronie internetowej PayPal dla użytkowników w Polsce.

Jak może bronić się przedsiębiorca?

Już na wstępie Umowy zaznaczono, że „Płatności otrzymane na Konto PayPal mogą zostać cofnięte w późniejszym czasie (w niektórych przypadkach nawet 180 dni po otrzymaniu płatności), jeśli dana płatność podlega Obciążeniu zwrotnemu”.(…) Oznacza to, że – w przypadku niektórych sprzedających – płatności odebrane przez sprzedających w saldo konta PayPal mogą zostać zwrócone do nadawcy lub innym sposobem usunięte z konta sprzedającego po tym, kiedy sprzedający otrzymał już płatność i/lub dostarczył jakieś sprzedane towary lub usługi.

Wspomniana Umowa reguluje m.in. kwestie związane ze sposobem rozwiązywania sporów pomiędzy użytkownikiem, a firmą PayPal. W pierwszej kolejności użytkownik powinien skorzystać z procedury wewnętrznej opisanej w pkt . 14.1 w/w Umowy. Zgłoszenie użytkownika powinno nastąpić do Działu Obsługi Klienta poprzez odpowiednią zakładkę internetową lub telefonicznie.

Ponadto, użytkownik może złożyć skargę na działania PayPal kontaktując się z Siecią Europejskich Centrów Konsumenckich (ECC-Net) i Commission de Surveillance du Secteur Financier (CSSF) – Komisją Nadzoru Sektora Finansowego czyli komisją sprawującą nadzór nad podmiotami działającymi w sektorze finansowym w Luksemburgu.

Informacją istotną z punktu widzenia użytkownika jest fakt, iż przedmiotowa Umowa podlega prawu angielskiemu. Klauzula ta jest zgodna z unormowaniami prawnymi przyjętymi w polskim kodeksie postępowania cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 1143 § 1 kpc „Sąd z urzędu ustala i stosuje właściwe prawo obce. Sąd może zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o udzielenie tekstu tego prawa oraz o wyjaśnienie obcej praktyki sądowej.” Powyższe zaś oznacza, że ewentualny spór pomiędzy Użytkownikiem, a PayPal może toczyć się także w Polsce w zakresie tzw. jurysdykcji fakultatywnej sądów polskich.