Wspólnicy, którzy rozwiążą spółkę cywilną przed zakończeniem postępowania odwoławczego, muszą się liczyć z tym, że w takiej sytuacji nikt nie wysłucha już ich zdania.

W sprawie rozpatrywanej przez NSA chodziło o spółkę cywilną, która złożyła odwołanie od decyzji organu podatkowego, a następnie, gdy trwało jeszcze postępowanie odwoławcze, została rozwiązana przez wspólników. W związku z ustaniem jej bytu prawnego dyrektor izby skarbowej umorzył postępowanie na podstawie art. 233 par. 1 pkt 3 ordynacji podatkowej. Stwierdził, że decyzja nie może zostać skierowana do spółki, ponieważ przestała ona być stroną postępowania w rozumieniu art. 133 ordynacji. Postępowanie odwoławcze stało się więc bezprzedmiotowe i musiało zostać umorzone – stwierdził organ.
Nie zgodzili się z tym byli wspólnicy. Argumentowali, że niespójność uregulowań dotyczących likwidacji spółki cywilnej na gruncie VAT nie powinna pozbawiać ich możliwości weryfikacji decyzji wymiarowej w postępowaniu odwoławczym. Umorzenie postępowania odwoławczego powodowałoby, że w obrocie prawnym pozostanie decyzja, z którą od samego początku się nie zgadzali – tłumaczyli.
WSA w Bydgoszczy nie podzielił ich zdania. Wskazał, że brak podatnika na etapie postępowania odwoławczego spowodował konieczność jego umorzenia. Sąd podkreślił, że nie powoduje to naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania podatkowego
Tak samo orzekł NSA. Stwierdził, że ordynacja podatkowa nie przewiduje następstwa prawnego w przypadku spółki cywilnej. Rozwiązanie jej w toku postępowania powoduje trwałą, nieusuwalną przeszkodę procesową, która uniemożliwia wydanie decyzji merytorycznej.
NSA zgodził się z WSA, że umorzenie postępowania z uwagi na jego bezprzedmiotowość nie powoduje naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania podatkowego. Wspólnicy świadomie sami pozbawili się możliwości merytorycznego zakończenia postępowania odwoławczego, skoro podjęli decyzję o rozwiązaniu spółki.
Sąd dodał, że w chwili wydania decyzji przez organ pierwszej instancji postępowanie nie było bezprzedmiotowe, więc nie ma podstaw do wyeliminowania jego decyzji z obrotu prawnego.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 5 grudnia 2014 r., sygn. akt I FSK 94/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia