Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej, przedłożony przez ministra gospodarki. Zasadniczym celem projektu ustawy jest poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej.

Nowe rozwiązania mają usprawnić funkcjonowanie głównie małych i średnich firm. Korzyści dla przedsiębiorców powinny wynieść ok. 0,9 mld zł już w pierwszym, pełnym roku obowiązywania ustawy. Celem niektórych regulacji jest ograniczenie obowiązków informacyjnych, co ma ułatwić kontakty przedsiębiorców z administracją i obniżyć koszty prowadzenia działalności. Zaproponowano również przepisy, które służą poprawie płynności finansowej przedsiębiorstw i wspieraniu inwestycji oraz społecznej odpowiedzialności biznesu i sprawnej administracji.

To czwarty pakiet rozwiązań deregulacyjnych, który kontynuuje poprzednie działania legislacyjne rządu, ułatwiające i upraszczające wykonywanie działalności gospodarczej.

Obecnie obowiązują trzy ustawy deregulacyjne, w ramach których dokonano 284 zmian w 109 ustawach. Pierwsza – umożliwiła m.in. składanie w urzędach oświadczeń zamiast zaświadczeń, odpisów i wypisów, druga – zmniejszyła niektóre uciążliwe obowiązki administracyjne i informacyjne nałożone na przedsiębiorców, trzecia – znosi m.in. obowiązek zapłaty podatku VAT przez małego podatnika (obroty nie większe niż 1,2 mln euro rocznie) w rozliczeniach kasowych, gdy kontrahent nie zapłaci mu za dostarczony towar lub wykonaną usługę.

Jednym z istotnych celów nowej ustawy jest zwiększenie konkurencyjności polskich portów morskich i terminali przeładunkowych: Szczecin-Świnoujście, Gdynia, Gdańsk wobec ośrodków zagranicznych: Holandia, Niemcy, Rosja. Służyć temu powinno obniżenie barier dla przepływów towarów i uproszczenie procedur związanych z ich odprawami. Konieczne jest skrócenie czasu kontroli oraz zbliżenie formy rozliczania podatku granicznego VAT do modelu niemieckiego i holenderskiego. Chodzi o to, aby towary krajowych importerów były odprawiane w polskich portach. Zaproponowane rozwiązania zwiększą obroty towarowe w portach morskich, przyspieszą obrót importowanym towarem i skrócą czas składowania towarów do niezbędnego minimum.

Najważniejsze proponowane zmiany to:

• Umożliwienie zachowania ważności orzeczenia lekarskiego przez nowego pracodawcę

Nowy pracodawca będzie mógł zatrudnić pracownika na podstawie ważnego orzeczenia lekarskiego, wystawionego przez poprzedniego pracodawcę, jeśli będzie go zatrudniał na podobnym stanowisku. Obecnie przy zmianie zatrudnienia pracownik musi wykonać badania lekarskie przed rozpoczęciem pracy u nowego pracodawcy, nawet wtedy, kiedy ma wykonywać takie same zadania. Powoduje to obowiązki i koszty dla nowego pracodawcy.

• Zastąpienie ryczałtem obecnego systemu rozliczania podatku dochodowego z tytułu użytkowania pojazdu służbowego do celów prywatnych

Obecny, niejasny i nieprecyzyjny system rozliczania podatku dochodowego z tytułu używania samochodu służbowego do celów prywatnych – zostałby zastąpiony ryczałtem. Ryczałt, jako rozwiązanie prostsze, ułatwi podatnikowi rozliczenie wykorzystania auta do celów prywatnych i będzie sprzyjał ujawnieniu tego do celów podatkowych.

• Zwolnienie pracowników z podatku dochodowego z tytułu dowozu do zakładu pracy transportem zbiorowym organizowanym przez pracodawcę

Organizowany przez pracodawcę dowóz pracowników do pracy transportem zbiorowym (autobusem, busem) – ma być zwolniony z podatku (nie będzie go płacił pracownik). Obecnie organizowanie przez pracodawcę pracownikom nieodpłatnego dojazdu do pracy podlega opodatkowaniu. Przedsiębiorca (jako płatnik) musi wycenić takie świadczenie, wykonać czynności związane z ewidencjonowaniem długości i czasu trwania przejazdu, a także obliczyć, pobrać i wpłacić podatek, który obciąża podatnika. Dlatego nowe rozwiązanie z jednej strony odciąży pracodawcę od czynności biurokratycznych związanych z rozliczaniem podatku dochodowego, z drugiej – powinno zachęcić bezrobotnych do podejmowania pracy w miejscowościach oddalonych od miejsca ich zamieszkania, szczególnie w przypadku terenów słabiej skomunikowanych.

• Zwolnienie z podatku dochodowego bezpłatnej pomocy prawnej świadczonej osobom niezamożnym

Osoby objęte pomocą społeczną albo otrzymujące zasiłek rodzinny będą zwolnione z podatku dochodowego za korzystanie z usługi bezpłatnej pomocy prawnej. Rozwiązanie to powinno zwiększyć dostęp osób mniej zamożnych do bezpłatnych porad prawnych.

• Ograniczenie obowiązków statystycznych dla mikroprzedsiębiorców

Mikroprzedsiębiorcy przez pierwszy rok kalendarzowy nie będą musieli przekazywać danych statystycznych (z wyłączeniem informacji statystycznych wymaganych prawem unijnym lub innymi zobowiązaniami międzynarodowymi). Rozwiązanie to dotyczy roku kalendarzowego, w którym dany podmiot zarejestrował swoją działalność, czyli w praktyce będzie to ułatwienie dla nowych firm.

• Zniesienie obowiązku sprawdzenia, do 30 kwietnia, prawidłowości danych przekazanych ZUS w miesięcznych raportach imiennych

Płatnik składek nie będzie musiał sprawdzać (do 30 kwietnia) prawidłowości danych przekazywanych ZUS w miesięcznych raportach imiennych, dotyczących poprzedniego roku kalendarzowego. W efekcie zostanie zniesiona kara (5 tys. zł) za niesprawdzenie tych danych przez płatnika.

• Zwolnienie płatników składek, opłacających za ubezpieczonych jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, z obowiązku przekazywania im raportów miesięcznych na ten temat

Chodzi o to, że od 1 stycznia 2013 r. działa system elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorcy (eWUŚ), który umożliwia natychmiastowe potwierdzenie prawa do świadczeń finansowanych przez NFZ.

• Zmniejszenie uciążliwości procedur importowych w portach morskich

Zasadniczo czynności urzędowe (inne niż rewizja, badania laboratoryjne, kwarantanna), niezbędne do dopuszczenia towaru do obrotu, mają być przeprowadzone w ciągu 24 godzin. Powinno to przyspieszyć obrót towarem. Jednocześnie każda inspekcja ma informować dyrektora urzędu celnego o terminie i godzinie planowanej kontroli. Z kolei dyrektor urzędu celnego będzie przekazywał te informacje do wszystkich służb, aby te mogły opracować racjonalny harmonogram czynności kontrolnych. W szczególnych sytuacjach (uzasadnionych bezpieczeństwem publicznym, ochroną życia i zdrowia ludzi, zwierząt oraz środowiska) – procedury kontrolne mogłyby trwać 48 godzin.

• Rozszerzenie podmiotowego i przedmiotowego zakresu udzielania poręczeń w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Rozszerzony zostanie zakres działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o poręczenia spłaty pożyczek oraz spłaty odsetek od kredytów lub pożyczek, a także uniezależnienie udzielania poręczeń od tego, czyja wierzytelność miałaby zostać zabezpieczona. Takie uprawnienia zostałyby także przyznane wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Rozwiązanie to ułatwi firmom – zwłaszcza małym i średnim, realizującym przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska lub gospodarką wodną - dostęp do zewnętrznego finansowania, w tym m.in. inwestycji w sektorze odnawialnych źródeł energii.

• Wydłużenie terminu na rozliczenie VAT w imporcie dla AEO (przedsiębiorców wiarygodnych dla administracji celnej)

Ustawowym terminem zapłaty VAT z tytułu importu towarów jest 10 dni (od dnia powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych). Minister gospodarki zaproponował odejście od tego restrykcyjnego przepisu dla firm mających status upoważnionego przedsiębiorcy AEO. Jest to grupa przedsiębiorców wiarygodnych dla administracji celnej, czyli spełniających wysokie standardy dotyczące wypłacalności finansowej, prowadzenia ewidencji handlowych, bezpieczeństwa towarów, ewidencji
i systemów informatycznych. Przedsiębiorcy AEO będą mogli rozliczyć VAT z tytułu importu w deklaracji składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Powinno to zwiększyć atrakcyjność odpraw dokonywanych w polskich portach.

• Zniesienie obowiązku potwierdzania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R

Przedsiębiorca, rozpoczynający działalność gospodarczą, nie będzie musiał uzyskiwać w urzędzie skarbowym potwierdzenia dokonania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. Na podstawie obowiązujących przepisów, urząd skarbowy za tę czynność pobiera 170 zł. Opłata za potwierdzenie rejestracji nie będzie pobierana, co obniży koszty rozpoczynania działalności gospodarczej. Po zmianie uzyskiwanie potwierdzenia dokonania rejestracji odbywałoby się wyłącznie na wniosek zainteresowanego.

Nowe rozwiązania mają obowiązywać od 1 stycznia 2015 r.