Banki i SKOK-i będą automatycznie przekazywać szefowi KAS dane o rachunkach podatników. Ten zaś będzie mógł zdecydować o blokadzie na 72 godziny.
Ma temu służyć system teleinformatyczny izby rozliczeniowej (STIR). Wczoraj rząd przyjął projekt ustawy w tej sprawie.
Dwa wykazy
Projekt zakłada też utworzenie dwóch publicznych wykazów:
● podmiotów wykreślonych z rejestru VAT (i którym odmówiono rejestracji), oraz
● przywróconych do rejestru.
Dziś rejestr VAT pozwala jedynie sprawdzić, czy kontrahent jest aktualnie czynnym podatnikiem VAT.
Dla wyłapania oszustów
Analiza danych o rachunkach bankowych i przelewach ma pozwolić fiskusowi wyłapać podejrzane transakcje i oszustów wyłudzających VAT. Przy czym do fiskusa trafią dane o rachunkach bankowych wszystkich przedsiębiorców, nie tylko oszustów.
– STIR nie powinien przepuszczać nieprawidłowości i patologii, podobnie jak system, który obecnie przeciwdziała finansowaniu terroryzmu i praniu pieniędzy – tłumaczył wczoraj wicepremier Mateusz Morawiecki po posiedzeniu rządu. Projekt zakłada, że dane z rachunków bankowych i rachunków SKOK zostaną przeanalizowane dwukrotnie – najpierw przez Krajową Izbę Rozliczeniową, a potem przez Krajową Administrację Skarbową.
Dziś szef KAS (pełniący również funkcję generalnego inspektora informacji finansowej), otrzymuje podobne dane, ale z kilkudniowym opóźnieniem. Dzięki STIR będzie dostawać dane o rachunkach podatników codziennie.
Tajny algorytm
Projekt zakłada, że najpierw banki będą przekazywać dane z rachunków (dzienne zestawienia transakcji, informacje o rachunkach nowo otwartych) do systemu teleinformatycznego izby rozliczeniowej (czyli STIR). Na ich podstawie Krajowa Izba Rozliczeniowa określi wskaźnik ryzyka. Zrobi to na podstawie algorytmów. Poznać je będzie mógł tylko szef KAS. Wiadomo natomiast, że algorytmy mają uwzględniać pięć kryteriów (ekonomiczne, geograficzne, przedmiotowe, behawioralne, powiązań), a także inne dane: z Krajowego Rejestru Sądowego, Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz dostępnych publicznie wykazów (np. projektowanego spisu firm wykreślonych z rejestru VAT, tych, którym odmówiono rejestracji, a także firm przywróconych do wykazu).
Szef KAS będzie otrzymywał informacje o wskaźniku ryzyka u danego podatnika przynajmniej raz dziennie.
Blokada konta
Jeśli z analizy będzie wynikać, że podatnik może wykorzystywać konto do wyłudzeń skarbowych, to szef KAS będzie mógł zdecydować o blokadzie rachunku – początkowo na 72 godziny. Potem będzie mógł przedłużyć blokadę na kolejne 3 miesiące, jeśli będzie obawa, że podatnik nie zapłaci daniny. Blokada zostanie zdjęta, jeśli przed upływem 72 godzin podatnik złoży stosowne zabezpieczenie.
Banki i SKOK-i zaczną przekazywać fiskusowi dzienne zestawienia transakcji w ciągu 6 miesięcy od wejścia w życie przepisów, co ma nastąpić po upływie 14 dni od publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw. Ministerstwo Finansów wydłużyło termin bankom o dwa miesiące w stosunku do wcześniejszych wersji projektu. Wydłużenie było konieczne, ponieważ banki muszą być gotowe do przekazywania dużej ilości danych, w tym za okres od 1 stycznia 2016 r.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych – przyjęty przez Radę Ministrów