Wpływy wydawców dzienników w Polsce będą spadać. Ale mniej niż w innych krajach
Perspektywy naszego rynku prasy na tle Europy i świata wyglądają wprawdzie dość dobrze, ale załamanie systemu dystrybucji z powodu kłopotów kolporterskiej firmy Ruch może ten obraz zaczernić.
Według firmy doradczej PwC do 2022 r. przychody ze sprzedaży prasy codziennej i publikowanych w niej reklam będą w Polsce spadały średnio o 0,6 proc. Tylko. Bo na świecie w tym czasie ten rynek będzie się kurczył średnio o 2,4 proc. rocznie. W Europie Środkowo-Wschodniej spadek będzie jeszcze szybszy – o 3 proc. W Europie Zachodniej obroty mają się zmniejszać o 3,2 proc.
PwC prognozuje, że przychody wydawców prasy codziennej w najbliższych latach będą wynosić nieco ponad 1,4 mld zł. Polska jest przy tym najzdrowszym rynkiem w Europie. Kurczenie się wpływów w tempie poniżej 1 proc. na Starym Kontynencie eksperci firmy przewidują jeszcze tylko dla Niemiec – 0,8 proc.
Tak dobry wskaźnik ogólny nasz rynek zawdzięcza szybko rosnącym wpływom z cyfrowego obiegu dzienników. Przychody ze sprzedaży wydań cyfrowych będą rosły w tempie 16 proc. (średnia dynamika w latach 2017–2022). W tym roku mają wynieść 205 mln zł, a w 2022 r. – 350 mln zł. To coraz ważniejsze źródło wpływów wydawców. W ub.r. z wydań cyfrowych pochodziło 14 proc. łącznych obrotów ze sprzedaży dzienników. W tym roku ma to być już 17,5 proc., w przyszłym roku ponad jedna piąta, a w 2022 r. ponad 30,4 proc.
Na plusie jest też reklama cyfrowa. Choć tu zarówno tempo wzrostu, jak i kwoty przychodów są mniejsze. Przy średniej dynamice 5,9 proc. kwota 63 mln zł obrotów szacowanych na br. powinna wzrosnąć do 78 mln zł w 2022 r. Nadal nie będzie to nawet połowa tego, co przyniesie kurcząca się o 2,5 proc. rocznie reklama w gazetach papierowych.
Dlatego eksperci większą szansę niż w reklamie widzą we wzmacnianiu modelu opłat abonamentowych za wydania cyfrowe. „Kultura płatności za treści cyfrowe ustanowiona przez inne media – takie jak subskrypcyjne serwisy muzyczne i wideo na żądanie – może wpłynąć pozytywnie także na dziennikarstwo” – stwierdzają autorzy raportu PwC o światowym rynku mediów i rozrywki 2018–2022.
Ich estymacje dla Polski nie uwzględniają jednak problemów finansowych drugiej co do wielkości firmy kolporterskiej, które zintensyfikowały się w drugiej połowie br. Ruch jest już winien wydawcom ok. 280 mln zł. We wrześniu wielu wydawców wstrzymało współpracę z Ruchem. Wprawdzie Alior Bank przedłużył firmie linię kredytową, gazety wróciły do kiosków, a od kilku tygodni kolporter ma nowy zarząd – ale do restrukturyzacji jeszcze daleko. Trwające obecnie przyspieszone postępowanie układowe ma doprowadzić do układu częściowego z wierzycielami od 1 mln zł.
O tym, jak duże znaczenie dla rynku prasy ma kondycja firm kolporterskich, świadczy przykład Francji. Tam średnioroczny spadek rynku dzienników wynosi 4,3 proc. i w dużej mierze jest skutkiem złej kondycji finansowej firmy Presstalis, głównego gracza na rynku dystrybucji.
