Muzeum – Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej zostało powołane do życia w 2016 r. Została już zakończona budowa placówki przy ul. Warszawskiej 4. Trwają ostatnie przygotowania do otwarcia siedziby muzeum i wystawy stałej.

To pierwsze instytucjonalne muzeum w historii Ostrowi Mazowieckiej. Jest prowadzone wspólnie przez miasto i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To jedyne w Polsce muzeum poświęcone rotmistrzowi Witoldowi Pileckiemu i jego rodzinie.

Główną misją placówki jest zachowanie w zbiorowej pamięci dzieła życia rtm. Pileckiego, jego żony Marii z domu Ostrowskiej, rodowitej ostrowianki (to właśnie jej rodzinny dom jest głównym zabytkiem będącym częścią muzeum) oraz upamiętnienie zasług całej rodziny i gromadzenie pamiątek historycznych. Zadaniem muzeum jest także sprawowanie opieki nad dobrami kultury lokalnej i regionalnej, w tym opieka nad zabytkami Ostrowi Mazowieckiej, zwłaszcza w kontekście historii drugiej wojny światowej, funkcjonowania polskiego podziemia oraz losów ludności żydowskiej.

Muzeum integruje także lokalną społeczność oraz prowadzi szeroką działalność edukacyjną. Od momentu powołania, jeszcze w trakcie budowy siedziby, placówka rozpoczęła od razu swoją pracę, realizując szereg projektów, z których rocznie korzysta ok. 5 tys. osób, głównie młodzieży. Muzeum upowszechnia historię życia Pileckiego m.in. poprzez coroczne „Święto Rotmistrza Pileckiego” z Paradą oraz Piknikiem Historycznym.

Budynek muzeum czeka na swoje oficjalne otwarcie, prace budowlane zostały zakończone. Prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego odebrał od wykonawcy klucze do budynku, powołana też została Rada Muzeum.

Dzięki tej inicjatywie w znaczący sposób została wzbogacona oferta turystyczna Ostrowi Mazowieckiej. Na mapie regionu i miasta pojawił się kolejny historyczny obiekt, po zrewitalizowanych w ostatnim czasie zabytkowych budynkach poprzemysłowych – Jatkach, w których powstała nowoczesna placówka kultury wraz z galerią oraz Starej Elektrowni, przekształconej w wielofunkcyjną placówkę kulturalno-konferencyjną, w której swoje miejsce znalazła także miejska biblioteka.
Jacek Majewski

Witold Pilecki, rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, był żołnierzem Armii Krajowej, autorem raportów opisujących sytuację w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu, do którego dostał się dobrowolnie jako więzień w 1940 r. Z obozu uciekł w 1943 r. Za udział w AK został skazany przez władze PRL na śmierć i stracony w 1948 r. W III RP wyrok unieważniono, pośmiertnie nadając rtm. Pileckiemu Order Orła Białego i awansując do stopnia pułkownika.