Wybierając środek komunikacji zwracamy uwagę nie tylko na cenę, ale także na czas dotarcia do wybranego miejsca. Dlatego jednym z najczęściej wybieranych przez nas środków transportu jest pociąg. Doświadczenie życiowe pokazuje jednak, że i one nie są niezawodne. Zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym potrafią mocno utrudnić życie pasażerom. Jeden z portali informacyjnych podał swojego czasu informację, że rekordowe opóźnienie pociągu wyniosło 1100 minut! Co w takiej sytuacji może zrobić poszkodowany pasażer, któremu zależało przecież na dotarciu do punktu docelowego w określonym czasie?

Z pomocą przychodzi Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r., dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym. Wynika z niego, że poszkodowany ma do wyboru trzy możliwości: zwrot kosztu biletu, kontynuację bądź zmianę trasy podróży w najbliższym możliwym terminie (w porównywalnych warunkach przewozowych) lub kontynuację bądź zmianę trasy podróży, ale w terminie późniejszym, także dogodnym dla pasażera.

– Pasażer może domagać się zwrotu pełnego kosztu biletu na warunkach, na jakich został opłacony, za część lub części niezrealizowanej podróży oraz za część lub części już zrealizowane, jeżeli taka podróż jest już bezcelowa w kontekście pierwotnego planu podróży. Ponadto, w odpowiednich przypadkach, pasażer może domagać się połączenia powrotnego do miejsca wyjazdu w najbliższym dostępnym terminie – tłumaczy mecenas Daniel Reck z kancelarii Duraj Reck i Partnerzy.

Jeżeli pasażerowi zależy na dalszej podróży zaplanowaną trasą do miejsca przeznaczenia, wówczas – nie tracąc prawa do przewozu – może zażądać od przedsiębiorstwa kolejowego odszkodowania za opóźnienie.

Wysokość odszkodowania

Odszkodowanie należy się pokrzywdzonemu pasażerowi w przypadku spełnienia podstawowej przesłanki, jaką jest minimalny czas opóźnienia pociągu w dojeździe do stacji przeznaczenia (60 minut) oraz pisemnego wystąpienia do przewoźnika w drodze reklamacji. Reklamację dotyczącą niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu należy złożyć nie później niż przed upływem 1. roku od daty podroży.

– Odszkodowanie minimalne może wynieść 25 proc. ceny biletu w przypadku opóźnienia pociągu wynoszącego od 60 do 119 minut oraz 50 proc. ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut i więcej. Zgodnie z rozporządzeniem, wypłata odszkodowania możliwa jest wyłącznie w sytuacji, gdy wielkość danej rekompensaty przekracza minimalny próg. W Polsce wynosi on 4 euro – informuje mecenas.

Ponadto, jak podaje Urząd Transportu Kolejowego, odszkodowanie przysługuje wyłącznie w odniesieniu do opóźnień krajowych pociągów dalekobieżnych kategorii Express Intercity Premium (EIP), Express InterCity (EIC), InterCity (IC), Twoje Linie Kolejowe (TLK), interREGIO (IR) oraz wszystkich międzynarodowych w przejazdach pomiędzy krajami UE.

Zasady wypłaty odszkodowania

Wypłata odszkodowania następuje w ciągu miesiąca od złożenia wniosku o odszkodowanie, które może zostać wypłacone w postaci kuponów lub innych usług, jeżeli ich warunki są elastyczne (szczególnie w odniesieniu do okresu ważności oraz miejsca docelowego). Jeżeli jednak pasażer chce otrzymać odszkodowanie w formie pieniężnej, wówczas koniecznie musi zaznaczyć we wniosku żądanie zwrotu pieniędzy za przejazd.

– Pasażerowie mają prawo do częściowego zwrotu ceny biletu niezależnie od przyczyny opóźnienia pociągu, a zatem nawet w przypadku, gdy opóźnienie spowodowane jest działaniem siły wyższej. Po wyczerpaniu drogi reklamacyjnej u przewoźnika, skargę na przewoźnika można wnieść do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego – doradza Daniel Reck.

Zwolnienie z odpowiedzialności

Istnieją jednak pewne sytuacje, kiedy pomimo opóźnienia pasażer nie otrzyma odszkodowania. Będzie to miało miejsce wówczas, gdy pasażer został poinformowany o opóźnieniu przed zakupem biletu lub jeżeli opóźnienie w wyniku kontynuacji podróży innym połączeniem lub poprzez zmianę trasy, jest krótsze niż 60 minut. Dodatkowo należy pamiętać, że przedstawionych powyżej regulacji prawnych nie stosuje się do miejskich, podmiejskich i regionalnych kolejowych przewozów osób.

Zgodnie z informacją zawartą na stronie internetowej Urzędu Transportu Kolejowego wyłączenie to dotyczy zatem pociągów osobowych wszystkich przewoźników samorządowych, z wyjątkiem pociągów dalekobieżnych spółki Koleje Mazowieckie - "Słoneczny" (Warszawa – Gdynia – Warszawa) i "Dragon" (Warszawa – Kraków – Warszawa), pociągów Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej kursujących na trasie Łódź – Warszawa oraz pociągów dalekobieżnych Arrivy RP.