Jestem przedsiębiorcą. Z danych, które uzyskałem w Biurze Informacji Kredytowej, wynika, że bank, którego jestem klientem, złożył zapytanie na mój temat. Ja jednak nigdy nie występowałem tam o kredyt. W odpowiedzi na moje zastrzeżenia bank tłumaczył, że pozyskanie danych z BIK było związane z wykonywaniem czynności bankowych.
Co więcej, twierdził, że ma prawo pobierać informacje na temat podmiotów, które są lub zamierzają być jego klientami. Obawiam się, że takie działanie pogorszy moją ocenę kredytową w przyszłości, co z kolei utrudni pozyskiwanie w bankach finansowania dla działalności gospodarczej. Czy bank miał prawo złożyć takie zapytanie?
Pozyskiwanie przez bank danych z BIK kojarzy się głównie z sytuacją, gdy dany podmiot ubiega się w instytucji finansowej o pożyczkę lub kredyt, a bank musi ocenić jego zdolność kredytową. Na podstawie informacji z BIK bank analizuje wówczas wiarygodność płatniczą określonego podmiotu, a także to, czy udźwignie on kolejne zobowiązanie.
W praktyce, jak wyjaśnia Alina Stahl z BIK, bank może pobrać informacje z opisywanej bazy danych w ramach dowolnego procesu czynności bankowych, w tym innego niż udzielanie klientowi nowego zobowiązania o charakterze kredytowym.
– Dotyczy to również sytuacji, gdy bank zamierza przedstawić propozycję kredytowania, a oferta jest składana klientowi dodatkowo, np. w ramach otwierania rachunku bankowego lub lokaty – tłumaczy Alina Stahl.
Bank może więc pozyskać dane z BIK w ramach zarządzania klientem nawet wtedy, gdy przedsiębiorca sam nie składa wniosku o kredyt, ale właśnie instytucja finansowa chce mu przesłać taką ofertę.
Alina Stahl uspokaja jednak, że zapytania do BIK, które nie wynikają z wniosku kredytowego klienta, nie mają żadnego wpływu na późniejszą ocenę danego podmiotu. Informacje o zapytaniach składanych w ramach zarządzania klientem nie są bowiem udostępniane przez BIK w raportach otrzymywanych przez inne banki.
Natomiast na ocenę mają wpływ zapytania banków składane w ramach rozpatrywania wniosków kredytowych przedsiębiorcy. Dane o zapytaniach kredytowych znajdują się później w raportach ujawnianych innym instytucjom finansowym i są dla nich źródłem cennej wiedzy. Liczba wniosków, które składał przedsiębiorca, może bowiem świadczyć o tym, że wielokrotnie chciał pożyczyć środki. Dla kolejnych potencjalnych kredytodawców może to oznaczać podwyższone ryzyko kredytowe klienta.
Podstawa prawna
Art. 105 ust. 4 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1876 ze zm.).