Czas dyskusji o polskich wiatrakach na Bałtyku dobiega końca. Teraz zaczyna się etap działania. Największy w Polsce producent prądu szuka współudziałowca do inwestycji w morskie farmy
PGE szuka zagranicznego, doświadczonego partnera , który pomoże jej zrealizować projekt farm wiatrowych na morzu – dowiedział się DGP
Na Bałtyku, na wysokości Łeby, największa polska firma energetyczna chce postawić wiatraki o łącznej mocy 2545 MW. Wystarczy, by zasilić nawet 4 mln gospodarstw domowych.
Koncern podzielił inwestycję między dwie spółki celowe. Łączna wartość projektu, razem z przyłączeniem do systemu energetycznego, to w dzisiejszych warunkach ok. 30 mld zł.
To stawia projekt na pozycji lidera, nie tylko w kontekście inwestycji na morzu, ale również wśród tych największych w historii całej polskiej energetyki. Dla porównania blok węglowy o mocy 1000 MW kosztuje ok. 5,5–6 mld zł. Farmy wiatrowe są za to tańsze w eksploatacji – nie potrzebują milionów ton węgla i nie emitują CO2, za co firmy muszą płacić.
PGE nie ujawniła listy podmiotów, do których trafiło wysłane w środę zaproszenie do rozmów. Można zakładać, że chodzi o czołowych europejskich graczy.
Kierunek obrany przez grupę jest zgodny z tym, co Ministerstwo Energii przedstawiło niedawno w projekcie polityki energetycznej państwa do 2040 r. – Zasoby węgla nie są na zawsze, musimy dbać o bezpieczeństwo naszej gospodarki, ale też przejść na źródła prądu znacznie bardziej czyste. Bierzemy pod uwagę, że koszt pozyskiwania go z OZE będzie malał i w przyszłości nie będzie konieczne subsydiowanie. Chcemy się wpisywać w polityki europejskie, zwiększać efektywność energetyczną – zapewniał w Katowicach na szczycie COP24 Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju.
Potencjał farm wiatrowych na polskim morzu to ok. 10 GW, czyli jedna czwarta mocy zainstalowanych obecnie w naszym kraju. Technologia ta jest droższa od wiatrakowych instalacji na lądzie, jednak może dostarczyć więcej prądu do systemu i jest bardziej stabilna.
Nowa polityka energetyczna kraju jest dopiero na etapie projektowania. Ale jak się dowiedzieliśmy, PGE już wysłało wstępne zaproszenie (teaser) do kilkunastu firm z doświadczeniem w morskiej energetyce wiatrowej. Chce spośród nich wyłonić partnera do swojego projektu.
Chętni muszą wykazać się doświadczeniem w realizacji tego typu inwestycji w Europie, być w stanie wesprzeć przedsięwzięcie pod względem technicznym, finansowym i dzielić się know-how z polską spółką.
Chodzi o budowę wiatraków na Bałtyku o łącznej mocy 2545 MW. Niewykluczone, że wartość całej inwestycji przekroczy 30 mld zł. Można też przypuszczać, że przyszły partner PGE będzie musiał pomóc w pozyskaniu połowy tej kwoty.
2545 MW to więcej niż dwa najnowsze bloki węglowe w Kozienicach czy w zapowiadanej przez Ministerstwo Energii Ostrołęce. Prądem z morskich farm wiatrowych będzie można zasilić nawet 4 mln gospodarstw domowych.
Szacuje się, że 1000 MW w tego typu inwestycjach to koszt ok. 12 mld zł. Z tego 3 mld zł to same przyłącza do systemu energetycznego, ale formuła finansowania takich projektów nie została jeszcze w Polsce wypracowana. W przeliczeniu na jednostkę mocy budowa wiatraków na morzu jest o ponad połowę tańsza niż elektrowni atomowej, a na pewno szybsza. Biorąc pod uwagę planowany blok węglowy Ostrołęka C, morska farma będzie o połowę droższa, ale powstanie w tym samym czasie i nie będzie emitować CO2.
Technologie odnawialnych źródeł energii (OZE) i produkowany przez nie prąd w przeciwieństwie do atomu i elektrowni węglowych mocno tanieją. Podczas listopadowej aukcji OZE, którą prowadził Urząd Regulacji Energetyki, wiatraki na lądzie zaoferowały elektryczność po ok. 200 zł za MWh, podczas gdy na rynku hurtowym jest kontraktowana na 2019 r. po ponad 270 zł/MWh.
Szykowane przez PGE farmy mają być zlokalizowane na wysokości Łeby, ok. 25–30 km od brzegu. Już w przyszłym roku spółka chce uzyskać zgodę środowiskową. Prąd z pierwszej morskiej farmy ma popłynąć ok. 2025 r. A komercyjna eksploatacja ruszy rok później.
PGE jest na etapie dywersyfikacji źródeł, w których produkuje elektryczność. W takim kierunku zmierza też polityka całego kraju. Dzisiaj prawie 80 proc. energii czerpiemy wciąż z węgla.
– Stawiamy na nowe źródła: farmy wiatrowe na morzu, źródła słoneczne, atom. Wyraźnie widzimy, że nasza zależność od źródeł emisyjnych będzie malała – mówił podczas trwającej konferencji klimatycznej COP24 w Katowicach premier Mateusz Morawiecki.
– Wiatraki na morzu są droższe, ale bardziej efektywne niż te na lądzie. Mogą pełnić inną funkcję w systemie, bo charakteryzują się większą dyspozycyjnością. Na morzu wieje równiej, tzn. w skali roku mamy więcej dni wietrznych niż na lądzie. Takie inwestycje są więc w stanie dostarczyć więcej energii do systemu – wyjaśnia Michał Kaczerowski, ekspert energetyczny, szef firmy doradztwa środowiskowego Ambiens. – Z kolei wiatraki lądowe są zdywersyfikowane terytorialnie, rozproszone, co zbliża wytwórcę do odbiorcy. Ze środowiskowego i systemowego punktu widzenia jest miejsce i potrzeba zarówno dla wiatraków na morzu, jak i na lądzie – dodaje.
– Istniejące turbiny morskie mają 45-proc. efektywność, czyli taką, jak nowe na lądzie. W Polsce efektywność wiatraków lądowych jest mniejsza. Wynosi ok. 20 proc., bo przepisy nie pozwalają modernizować wyeksploatowanych mocy ani budować nowych turbin przy użyciu najnowszych technologii. Dla mnie jest niezrozumiałe, że rząd nie rozumie potencjału lądowej energetyki wiatrowej – mówi DGP Janusz Gajowiecki, prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. I przypomina, że offshore oznacza brak konfliktów społecznych i łatwiejszą kontrolę.
Do kogo trafiły zaproszenia PGE? Lista jest poufna. Można jednak zakładać, że pod uwagę wzięto wiodących graczy na europejskim rynku offshore, jak Dong, Vattenfall, E.On, innogy, EDPR czy Iberdrola.
PGE nie jest jednak pierwsza w kolejce po „energię z morza”. Pozwolenia środowiskowe uzyskała już Polenergia, która weszła we współpracę z norweskim Equinorem (wcześniej Statoil). Pierwszy prąd z tej inwestycji może popłynąć do polskich domów już w 2023 r.
Inwestycja za ponad 30 mld zł może zapewnić prąd 4 mln rodzin