Pracodawcy muszą płacić składki na Fundusz Emerytur Pomostowych także za pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy – uznał SN.
I stało się. Przedsiębiorcy obowiązkowo muszą płacić składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP) za wszystkie zatrudnione osoby wykonujące pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. I to bez względu na to, czy jest to umowa na część etatu, czy cały. Tak wczoraj orzekł powiększony skład Sądu Najwyższego.
Różne wyroki
Powodem wydania tej uchwały było pytanie prawne pierwszego prezesa Sądu Najwyższego skierowane do powiększonego składu sędziowskiego. Zdaniem prof. dr hab. Małgorzaty Gersdorf sprawą wymagającą wyjaśnienia było to, czy zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.) składki na Fundusz Emerytur Pomostowych opłaca się za pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zatrudnionego na część etatu. Konieczność podjęcia takiej uchwały wynikała z rozbieżności w orzecznictwie SN. Część składów uznawała bowiem (wyrok SN z 22 lutego 2012 r., sygn. akt II UK 130/11 oraz z 24 czerwca 2015 r., sygn. akt I UK 373/14), że obowiązek opłacania składek na FEP dotyczy wyłącznie pracodawcy zatrudniającego pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy. Sędziowie wskazywali, że z istoty prawa ubezpieczeń społecznych obowiązek ubezpieczenia nie może dotyczyć osoby, co do której od początku wiadomo, że nigdy świadczenia nie otrzyma.
ZUS brał od wszystkich
Wczorajsza uchwała SN potwierdza wcześniejsze stanowisko ZUS. Zakład bowiem uważał, że płatnik składek obowiązany jest opłacać składkę na FEP za wszystkich pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w niepełnym wymiarze czasu pracy. Mimo że ta grupa osób nie nabędzie na starość prawa do emerytury pomostowej. Resort pracy w 2010 r. potwierdził praktykę ZUS, wskazując, że obowiązek opłacania składek za każdego pracownika bez względu na jego czas pracy służy ochronie przed zwolnieniami. Ustawodawca bowiem wprowadził taką regulację w oderwaniu od warunków, które muszą spełnić ubezpieczeni, aby uzyskać prawo do emerytury pomostowej. Składka odprowadzana od pensji każdego pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze ma charakter przymusowy, celowy i bezzwrotny, a także pełni funkcję opłaty celowej przeznaczonej na finansowanie emerytur pomostowych. Tym samym zaś obowiązek składkowy powiązany jest wyłącznie z zatrudnieniem pracownika urodzonego po 31 grudnia 1948 r. przy pracach w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. I takie też wcześniej zapadały wyroki (I UK 330/14 oraz II UK 210/14).
Składka jak podatek
Wczoraj SN potwierdził oderwanie obowiązku odprowadzania składek na FEP od warunków, które muszą spełnić ubezpieczeni, aby uzyskać prawo do emerytury pomostowej.
Co więcej, FEP jest odrębny od FUS, a emerytura pomostowa nie jest oparta na zasadzie ekwiwalentności. A skoro pracodawcy mają obowiązek opłacania składek także za młodych pracowników, którzy nigdy nie nabędą prawa do emerytury pomostowej, więc taka składka ma charakter daniny publicznej o charakterze celowym.
Przedsiębiorcy nie kryją oburzenia.
– Polski system emerytalny jest oparty na zasadzie, że składka jest przypisana do konkretnej osoby. W takiej sytuacji sędziowie Sądu Najwyższego nie mają prawa twierdzić, że składka na Fundusz Emerytur Pomostowych jest daniną publiczną. W Polsce przedsiębiorcy płacą podatki, więc jak można zrównać składkę z daniną? Musimy zapoznać się z pisemnym uzasadnieniem uchwały i podejmiemy dalsze kroki prawne – mówi Andrzej Malinowski, prezydent Pracodawców RP.
Z uchwały zadowoleni są związkowcy.
– To dobre rozwiązanie dla pracowników, bowiem pracodawcy nie będą zwalniać osób wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zatrudnionych na pełnym etacie. Gdyby byli zwolnieni z takiego obowiązku w przypadku osób zatrudnionych na część etatu, mogliby to robić, żeby zaoszczędzić na składkach – wyjaśnia Wiesława Taranowska, wiceprzewodnicząca OPZZ.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego w składzie powiększonym z 28 września 2016 r. sygn. akt III UZP /16.
