Mój ojciec zaginął w czerwcu 2004 r., o czym poinformowałem ZUS. Wypłata emerytury została wstrzymana. Następnie wystąpiłem z wnioskiem o uznanie taty za zmarłego od 1 stycznia 2010 r. Po uzyskaniu w 2011 r. orzeczenia sądu wystąpiłem o wypłatę wstrzymanego świadczenia. ZUS jednak odmówił. Czy miał rację?
W świetle art. 135 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa emerytalna) w przypadkach określonych w art. 134 ust. 1 pkt 5 cytowanej ustawy (tj. gdy świadczenia nie mogą być doręczone z przyczyn niezależnych od organu rentowego) wypłatę świadczenia wznawia się od miesiąca, w którym je wstrzymano. Jednak za okres nie dłuższy niż trzy lata poprzedzające bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty.
W razie zaś śmierci uprawnionego do otrzymywania świadczeń określonych ustawą świadczenia należne mu do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadził wspólne gospodarstwo domowe, a w przypadku ich braku – małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego. Z kolei w razie braku takich osób – innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba.
Wymienione osoby mogą brać udział w dalszym prowadzeniu postępowania o świadczenia, nieukończonego wskutek zgonu tego, kto o te świadczenia wystąpił. Roszczenia zaś o wypłatę świadczeń (np. emerytury) wygasają po upływie 12 miesięcy od daty śmierci osoby, której one przysługiwały, chyba że przed upływem tego okresu zgłoszony zostanie wniosek o dalsze prowadzenie postępowania (art. 136 ustawy emerytalnej).
Czytelnik może więc żądać wypłaty emerytury – uznanego za zmarłego – ojca, ale tylko za trzy lata wstecz bezpośrednio poprzedzające miesiąc, w którym zgłosił on wniosek o wznowienie jej wypłaty. Tak też uznał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 13 stycznia 2015 r., sygn. akt II UK 144/14.

Podstawa prawna

Art. 134 ust. 1 pkt 5, art. 135 ust. 2 oraz art. 136 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).