Pan Stanisław jest na emeryturze, która jednak jest zaniżona, bo nie udało mu się zgromadzić dokumentów płacowych z najdawniejszych lat. Pracował wtedy w przedsiębiorstwie transportowym na Dolnym Śląsku. Nic nie dały poszukiwania, firma upadła niemal ćwierć wieku temu. Nawet jeśli nie zniszczyła dokumentów płacowych z lat 60. i 70. – a takie miała prawo – zabrała je powódź stulecia. Nasz czytelnik odnalazł jednak dwóch kolegów z tamtego zakładu pracy, którym udało się zachować dawne świadectwa pracy. Chciałby ich namówić, by potwierdzili, że podobnie jak oni, pracował jako kierowca. Zastanawia się tylko, czy to przyniesie jakiś skutek.
Jak najbardziej. ZUS pomocniczo, gdy nie ma innych sposobów potwierdzenia stażu pracy z dawnych lat, honoruje zeznania świadków. Muszą oni tylko wypełnić dwustronicowy formularz (ZUS Rp-8), w którym własnoręcznym podpisem poświadczą:
● jaką pracę i w jakim okresie wykonywał pan Stanisław,
● czy pracował na stałe, w pełnym czy niepełnym wymiarze czasu, sezonowo, dorywczo, przez ile godzin lub ile dni w tygodniu,
● czy w trakcie pracy pan Stanisław był ubezpieczony,
● w jakich okresach pracowali razem.
Świadkowie w zeznaniu powinni podać jak najwięcej szczegółów, by ich świadectwo nie pozostawiało wątpliwości.
O ile jednak zeznania dawnych współpracowników wystarczą, by poświadczyć fakt zatrudnienia, to nie są one wystarczające dla określenia wysokości wynagrodzenia (ZUS przyjmie w takiej sytuacji minimalne wynagrodzenie za pracę, jakie obowiązywało w odpowiednim okresie) ani dla potwierdzenia pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Jeśli jednak wysoka w stosunku do średniej z tamtych lat pensja w przedsiębiorstwie przewozowym może podnieść emeryturę, pan Stanisław powinien skierować sprawę do sądu pracy właściwego dla miejsca zamieszkania. Musi wtedy poprosić kolegów, by wystąpili w nim jako świadkowie. Konieczne będzie bowiem udowodnienie przed sądem, że pracowali w tym samym przedsiębiorstwie, na takich samych stanowiskach i że osiągali takie same zarobki. Sąd (ZUS tego nie zrobi) ma prawo przyjąć zeznania świadków jako wystarczający dowód na potwierdzenie osiąganego kiedyś wynagrodzenia.
Zeznaniami przy postępowaniu emerytalnym można potwierdzać m.in.:
● okresy zatrudnienia przed 15 listopada 1991 r.
● okresy zatrudnienia pracowników młodocianych przed 1 stycznia 1975 r.
● okresy zatrudnienia osób, których dokumenty uległy zniszczeniu na skutek powodzi w lipcu 1997 r.
Podstawa prawna
Wyroki Sądu Najwyższego z 1996 r., sygn. akt II URN 3/95, i z 1997 r., sygn. akt II UKN 186/97. Art. 117 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).