Pomoc indywidualna jest adresowana do osób fizycznych, które nie są podatnikami VAT. Dlatego ponoszone na nią wydatki z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) są finansowane w kwotach brutto.

Tak wynika z decyzji w sprawie interpretacji przepisów wydanej przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) dla jednego z pracodawców (nr DW.400.2.2021.RCZ). O jej udzielenie zwróciła się firma mająca status zakładu pracy chronionej, prowadząca ZFRON. Regulamin wydatkowania jego pieniędzy przewiduje, że osoba niepełnosprawna może zwrócić się z wnioskiem o przyznanie pomocy indywidualnej, która może być przeznaczona m.in. na poniesienie kosztów przejazdu i leczenia w szpitalu lub sanatorium, zakup leków, sprzętu rehabilitacyjnego wyrobów medycznych czy dojazdy do pracy dla osób mających trudności w korzystaniu z publicznych środków transportu. Jednocześnie zgodnie z obowiązującym od 31 marca 2020 r. art. 33 ust. 32 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 426 ze zm.) środki ZFRON przeznacza się na wydatki, o których mowa w ust. 4 i 10, w kwotach nieobejmujących podatku od towarów i usług.
W związku z tym pracodawca ma wątpliwości, czy w sytuacji, gdy pracownik będzie ubiegał się o pomoc indywidualną, to może sfinansować całość żądanej kwoty czy z wyłączeniem VAT.
PFRON wskazuje, że finansowaniu podlega kwota brutto. Wyjaśnia, że celem dodania do ustawy art. 33 ust. 31–33 było dostosowanie jej przepisów do stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Dlatego, aby właściwie zinterpretować ich treść, należy odnieść się do odpowiednich przepisów ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.). I tak stosownie do art. 15 ust. 1 podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Z kolei art. 108 ust. 1 wskazuje, że podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności należności wynikającej z tego dokumentu mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.
Z przytoczonych przepisów ustawy z 11 marca 2004 r. wynika więc, że wspomniany mechanizm dotyczy wyłącznie podatników VAT. Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, nie są zaś podatnikami VAT. Dlatego mechanizm podzielonej płatności nie ma zastosowania do transakcji dokonanych na rzecz tych osób. Z tego względu art. 33 ust. 31–33 ustawy o rehabilitacji stosuje się jedynie do tych wydatków ZFRON, które są finansowane z jego wykorzystaniem. Nie należy do nich pomoc indywidualna, która jest pomocą adresowaną do osób fizycznych celem realizacji ich potrzeb. W efekcie wydatki ZFRON przewidziane na pomoc indywidualną są nadal ponoszone w kwotach brutto.
Co ważne, analogiczną interpretację przepisów przedstawiło również biuro pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych.