Zmiany w systemie emerytalnym są przesądzone. Tylko na podpis prezydenta czeka nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uchwalona przez Sejm 11 maja 2012 r. Senat nie zgłosił do niej żadnych poprawek, więc 1 stycznia 2013 roku wejdą w życie nowe zasady przechodzenia na emerytury.
W efekcie podnoszenia wieku emerytalnego każdego roku o cztery miesiące mężczyźni już w 2020 roku będą musieli pracować do 67 lat, kobiety zaś ten wiek osiągną 20 lat później.
Częściowe emerytury
Wprowadzenie obowiązku dłuższej pracy spowodowało konieczność stworzenia specjalnego rozwiązania chroniącego osoby z długim stażem ubezpieczeniowym. Te, które z powodu braku pracy, wypalenia zawodowego lub stanu zdrowia nie będą w stanie dłużej pracować, będą mogły przechodzić na częściowe emerytury.
Jednak nowe świadczenia będą dedykowane wyłącznie tym, którzy jednocześnie osiągną wymagany wiek oraz będą się legitymować odpowiednim stażem ubezpieczeniowym. Kobieta będzie mogła otrzymać częściową emeryturę, jeśli ukończy 62 lata oraz posiada co najmniej 35 lat składkowych i nieskładkowych. Natomiast mężczyzna będzie mógł skorzystać z takiej możliwości pod warunkiem ukończenia 65 roku życia i zgromadzenia 40 lat składkowych i nieskładkowych. Tym samym z nowych świadczeń nie skorzystają osoby, które nie spełnią tych warunków. Prawo do emerytur częściowych będą mieć nie tylko przedsiębiorcy, pracownicy, ale także rolnicy.
Te osoby, który przejdą na to specjalne świadczenie, muszą się liczyć z tym, że jego wysokość będzie wynosić zaledwie połowę emerytury, którą dostaliby przechodząc po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Będzie ona liczona w sposób kapitałowy (czyli na podstawie składek emerytalnych oraz kapitału początkowego) i podzielona przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.
Jeśli okaże się, że wysokość takiego świadczenia będzie niższa niż emerytura minimalna (obecnie jest to 799,18 zł), to przyszły emeryt nie będzie mógł liczyć na jej podwyższenie.
Okres ochrony
Konieczność dłuższej pracy nie oznacza jednak zmiany zasad ochrony pracowników w wieku przedemerytalnym. Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 39 kodeksu pracy, którego nie zmieniła nowelizacja ustawy emerytalnej z 11 maja 2012 r., pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego.
Stopniowe wydłużanie wieku emerytalnego powoduje jednak, że okres ochrony pracownika będzie ruchomy. Osoby zainteresowane w bardzo prosty sposób mogą policzyć, od kiedy pracodawca nie będzie mógł ich zwolnić. Wystarczy bowiem od przyszłego wieku uprawniającego do zakończenia pracy odjąć 4 lata. Zasada ta jednak dotyczy wyłącznie tych osób, które jeszcze nie zostały objęte ochroną przedemerytalną. Natomiast osoby, które już są chronione, zyskają. Pracodawca nie będzie mógł ich zwolnić aż do osiągnięcia przez nie podwyższonego wieku uprawniającego do świadczenia.
Muszą być jednak one objęte ochroną przedemerytalną w dniu wejścia w życie ustawy.
Etap legislacyjny
Ustawa czeka na podpis prezydenta. Wejdzie w życie 1 stycznia 2013 r.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa czeka na podpis prezydenta.
