Gmina nie może odmówić przyznania dodatku do zasiłku za opiekę nad dzieckiem na urlopie wychowawczym tylko dlatego, że matka pobierała go wcześniej przez 24 miesiące z uwagi na zajmowanie się starszym dzieckiem
Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gorzowie Wielkopolskim. Rozpatrywał on skargę kobiety, która 7 stycznia 2019 r. zwróciła się o przyznanie jej dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego. Gmina odmówiła przyznania tego wynoszącego 400 zł miesięcznie świadczenia. Uzasadniła to tym, że matka do stycznia ubiegłego roku przebywała na urlopie wychowawczym udzielonym jej przez pracodawcę na opiekę nad starszym dzieckiem i w jego trakcie pobierała wspomniany dodatek.
Samorząd powołał się przy tym na art. 10 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm.). Zgodnie z nim dodatek przysługuje rodzicowi przebywającemu na urlopie wychowawczym, ale nie dłużej niż przez 24 miesiące (choć może on być wydłużony do 36 miesięcy, jeśli sprawowana jest opieka nad wieloraczkami, lub 72 miesięcy, gdy potomek jest niepełnosprawny). W związku z tym, że matka wykorzystała już te dwa lata uzyskiwania dodatku, zdaniem gminy nie było podstaw, aby mogła go otrzymywać przez kolejne 24 miesiące, bo doprowadziłoby to do sytuacji, że świadczenie byłoby wypłacane przez 48 miesięcy.
Samorząd uzasadnił dodatkowo swoją decyzję wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 27 września 2017 r. (SK 36/15), który orzekł, że przyznanie jednego dodatku niezależnie od liczby dzieci urodzonych w trakcie jednego porodu jest zgodne z prawem.
Matka złożyła od tej decyzji odwołanie, ale samorządowe kolegium odwoławcze (SKO) utrzymało ją w mocy.
Jej kolejnym krokiem było więc złożenie skargi do WSA, w której zarzuciła organom niższej instancji wadliwą interpretację przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych. Sąd przyznał rację skarżącej, stwierdzając, że ich stanowisko było błędne, i uchylił wydane przez nie decyzje. Podkreślił, że konstrukcja dodatku do zasiłku, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy, wyraźnie wskazuje, że przesłanką jego przyznania jest opieka nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Ten zaś przysługuje na każde dziecko oddzielnie i tak samo odrębnie należy się dodatek. Zdaniem sądu nie można z art. 10 ust. 1 ustawy wywodzić wniosku, że świadczenie może być przyznane tylko na jedno dziecko przez okres 24 miesięcy, a na następnego potomka w ogóle nie będzie wypłacane.
Dodał też, że przywołany przez gminę wyrok TK dotyczył zupełnie innych okoliczności, a mianowicie przypadku opieki nad dziećmi urodzonymi podczas jednego porodu. To oznacza, że jeżeli matka przebywa na urlopie wychowawczym w celu sprawowania opieki nad drugim dzieckiem, to w ocenie WSA nie znajduje żadnego uzasadnienia odmowa przyznania jej dodatku tylko dlatego, że wcześniej była uprawniona do tego świadczenia przez 24 miesiące, gdy korzystała z urlopu na pierwsze dziecko.
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 29 października 2019 r., sygn. akt II SA/Go 416/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
