Wiele lat temu przyznano mi prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Niedawno ZUS wezwał mnie na badania. W orzeczeniu komisji lekarskiej napisano, że jestem zdolna do pracy, a orzeczenie jest zgodne z najnowszą wiedzą medyczną. Czy możliwe jest odebranie renty po tylu latach?
Renta z tytułu niezdolności do pracy przyznawana jest na jakiś okres lub na stałe. W orzecznictwie podkreśla się jednak, że stała renta nie oznacza, że stan zdrowia rencisty nie może być kontrolowany. W takim przypadku chodzi bowiem o stałość niezdolności do pracy, a nie stałość prawa do renty. Zgodnie z art. 107 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.
Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 20 września 2018 r., sygn. akt III AUa 1552/16, stwierdził wprost, że orzeczenie niezdolności do pracy o charakterze trwałym nie wyklucza możliwości poprawy stanu zdrowia ubezpieczonego i nie tylko zmiany stopnia tej niezdolności lub jej okresu, ale nawet późniejszego stwierdzenia ustąpienia tej niezdolności i odzyskania zdolności do pracy, co prowadzi do utraty uprawnień rentowych przyznanych uprzednio na stałe. Przy czym orzekanie o niezdolności do pracy zawsze jest dokonywane na podstawie stanu zdrowia badanego istniejącego w dacie opiniowania, jak również z uwzględnieniem obowiązującej w tym czasie wiedzy medycznej odnośnie do rokowań odzyskania zdolności do pracy. Może się bowiem zdarzyć nie tyle, że choroba ustąpi samoistnie, ale poprawią się metody leczenia. Sąd Apelacyjny w Krakowie zwrócił uwagę, że stan wiedzy medycznej z biegiem lat ulega poszerzeniu, podobnie jak procesowi rozwoju podlegają metody leczenia poszczególnych jednostek chorobowych, co sprzyja możliwości powrotu do zdrowia i wykonywania pracy zarobkowej przy zastosowaniu nowoczesnych metod leczenia schorzeń, w tym leków nowej generacji.
To, że dana choroba powodowała niezdolność do pracy jakiś czas temu, nie oznacza z automatu, że tak będzie zawsze. Nie ma też znaczenia, ile lat temu orzeczono po raz pierwszy niezdolność do pracy. ZUS ma prawo wezwać rencistę na badanie i ocenić stan jego zdrowia. Jeśli badany nie zgadza się z decyzją ZUS, może oczywiście zaskarżyć ją do sądu i wnioskować o powołanie biegłego lekarza danej specjalności. Opinie biegłych (czasami więcej niż jednego) w tego typu sprawach zazwyczaj przesądzają o wyniku postępowania.
Podstawa prawna
Art. 107 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.).