Europejski Trybunał Praw Człowieka niezwykle rzadko ma okazję orzekać o prawie do edukacji, zawartym w art. 2 protokołu 1 do konwencji. Jedną z głośniejszych z tej kategorii była sprawa Lautsi przeciwko Włochom dotycząca umieszczania krzyża w salach lekcyjnych w szkołach publicznych. Tym razem w wyroku z 23 lutego 2016 r. w sprawie Çam przeciwko Turcji trybunał wypowiedział się na temat dostępu osób niepełnosprawnych do szkolnictwa wyższego.
Pani Çam jest niewidoma. W 2004 r. zdała egzamin do tureckiej Akademii Muzycznej. W ramach procedury rekrutacyjnej została poddana badaniom lekarskim. W opinii medycznej stwierdzono, że jej niepełnosprawność nie jest przeciwwskazaniem do podjęcia nauki na akademii i uczestnictwa w tych zajęciach, które nie wymagają wykorzystywania wzroku.
Placówka odmówiła jednak przyjęcia studentki, motywując to tym, że szkoła nie jest przystosowana dla osób niewidomych. Jednocześnie zwrócono się do lekarza, który wydał decyzję, o doprecyzowanie, czy Çam może poruszać się po szkole, która nie jest do tego dostosowana. Studentka i jej rodzice odwołali się do sądu administracyjnego, żądając przyjęcia dziewczyny na studia. Sąd podtrzymał decyzję akademii, wskazując, że Çam nie przedstawiła jednoznacznej opinii medycznej potwierdzającej jej pełną zdolność do rozpoczęcia nauki. Wyrok został utrzymany przez Najwyższy Sąd Administracyjny Turcji w 2008 r. W międzyczasie dziewczyna i jej rodzice próbowali uzyskać nową decyzję medyczną. Niestety, druga opinia lekarska stwierdzała, że niepełnosprawność Çam stoi na przeszkodzie w podjęciu studiów muzycznych.
W skardze do trybunału Çam wskazała, że państwo nie zapewniało takich samych możliwości edukacji osobom z niepełnosprawnością jak pozostałym, tj. zarzuciła dyskryminację w dostępie do edukacji, naruszenie art. 2 protokołu 1 oraz art. 14 konwencji.
Trybunał zauważył, że zgodnie z prawem tureckim uczniowie nie powinni być dyskryminowani ze względu na niepełnosprawność. Niedopuszczenie Çam do rozpoczęcia nauki było spowodowane brakiem odpowiedniego zaświadczenia medycznego, którego dostarczenia – co odnotowali strasburscy sędziowie – zgodnie z regulaminem wymagano od wszystkich potencjalnych uczniów. Argumentacja sądu krajowego wskazująca na to, że Çam nie wypełniła obowiązków proceduralnych, została jednak uznana przez ETPC za nieprawdziwą. Ponieważ dokument został złożony, rzeczywistym powodem odmowy przyjęcia na studia była niepełnosprawność dziewczyny. Ponadto akademii udało się uzyskać dodatkową opinię wskazującą na brak zdolności Çam do podjęcia nauki, co dowodzi, że ocena jej stanu fizycznego była wyłącznie w rękach uczelni.
Uczennica zdała egzaminy wstępne, co było warunkiem dostania się na studia, tym samym udowodniła, że posiada wystarczające kwalifikacje, by podjąć edukację muzyczną. Trybunał skonstatował, że akademia nie podjęła żadnych działań w celu dostosowania swoich pomieszczeń dla uczniów z niepełnosprawnością. Władze krajowe nie poczyniły również żadnych kroków, aby zidentyfikować potrzeby Çam oraz nie uzasadniły w wystarczającym stopniu, jak jej niepełnosprawność mogłaby przeszkadzać w uczestnictwie w lekcjach muzyki.
Trybunał, uznając naruszenie art. 2 protokołu 1 oraz art. 14 konwencji, przyznał skarżącej 10 tys. euro zadośćuczynienia.
Władze krajowe nie uzasadniły w wystarczającym stopniu, jak niepełnosprawność niewidomej dziewczyny mogłaby przeszkadzać w uczestnictwie w lekcjach muzyki