Zwiększenie możliwości uzyskania urzędowego poświadczenia znajomości języka polskiego jako obcego w postaci certyfikatu i stworzenie optymalnych warunków organizowania egzaminów z języka polskiego jako obcego przewiduje projekt noweli, którą opublikowano w Rządowym Centrum Legislacji.
Projekt noweli ustawy o języku polskim oraz ustawy o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej przygotowało Ministerstwo Edukacji i Nauki.
Proponowane przepisy dotyczą podmiotów uczestniczących w systemie poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego, wydawania certyfikatu, w tym certyfikatu bez konieczności zdania egzaminu i sposobu organizacji i przeprowadzania egzaminu, opłat związanych z egzaminem i certyfikatem oraz wizytacji egzaminu.
Zmiany dotyczą m.in. systemu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego, koordynowanego przez Państwową Komisję do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Umożliwia ona cudzoziemcom i obywatelom polskim na stałe zamieszkałym za granicą uzyskanie certyfikatu – po zdaniu egzaminu albo w wyniku poświadczenia poziomu znajomości języka polskiego jako obcego, tj. bez konieczności zdania egzaminu. W myśl projektu przewiduje się, że komisja ta będzie sprawdzała i oceniała prace z części pisemnej egzaminu, w tym dokonywała ponownego sprawdzenia i oceny tych prac. Zakłada się też, że prace z części pisemnej egzaminu będą mogły być oceniane przez członków komisji oraz ekspertów wpisanych na listę ekspertów prowadzoną przez komisję.
"Oprócz wydawania certyfikatów komisja będzie wydawała również, za opłatą, duplikaty certyfikatów. Kolejną zmianą będzie umożliwienie członkom komisji pełnienia funkcji wizytatorów, co pozwoli na bezpośredni udział w wizytacji egzaminów przeprowadzanych przez podmioty uprawnione" – wskazano w ocenie skutków regulacji.
Przewidziano też podniesienie wynagrodzenia członków tej komisji. Rozszerzono również katalog podmiotów, które mogą ubiegać się o nadanie uprawnień do organizowania egzaminów na określonych poziomach biegłości językowej.
W projekcie ustawy zaproponowano rozszerzenie kręgu osób, które będą mogły wnioskować do komisji o wydanie certyfikatu bez konieczności zdania egzaminu. Na przykład o wydanie certyfikatu w tym trybie będą mogły ubiegać się też osoby, które uzyskały stopień doktora na podstawie rozprawy doktorskiej napisanej i obronionej w języku polskim w uczelni lub podmiocie działających w systemie szkolnictwa wyższego i nauki Rzeczypospolitej Polskiej.
W myśl proponowanych rozwiązań znalazło się rozszerzenie zakresu obsługi komisji zapewnianej przez NAWA. W projekcie określono zadania komisji związane z koordynowaniem i zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania systemu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego, których realizację będzie wspierała NAWA.
"W szczególności NAWA została wskazana jako podmiot, za pośrednictwem którego składa się do komisji wnioski o wydanie certyfikatu bez konieczności zdania egzaminu i duplikatu certyfikatu, oraz na którego rachunek bankowy będą wnoszone opłaty za wydanie certyfikatu, duplikatu certyfikatu, ponowne sprawdzenie i ocenę pracy z części pisemnej egzaminu oraz przekazywane środki z opłat za przystąpienie do egzaminu" – czytamy w OSR.
Jak wyjaśniono w uzasadnieniu, zgodnie z pierwotnym założeniem certyfikat miał służyć przede wszystkim do poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego do celów akademickich.
"Jednak w wyniku zmian, które zaszły w otoczeniu prawnym na przestrzeni ostatnich kilku lat, m.in. w wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (...), certyfikat stał się dokumentem wykorzystywanym głównie do celów migracyjnych. Spowodowało to gwałtowny wzrost liczby osób zainteresowanych uzyskaniem certyfikatu, w szczególności na poziomie biegłości językowej B1, który stanowi potwierdzenie spełnienia przez cudzoziemca wymogu znajomości języka polskiego w przypadku ubiegania się o uznanie za obywatela polskiego (...) czy o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej (...)" – wskazano.
To właśnie w celu dostosowania systemu poświadczania znajomości języka polskiego jako obcego do bardzo dużego zainteresowania zaproponowano nowe przepisy – wynika z wyjaśnień projektodawcy.
Uzgodnienia projektu potrwają do 25 listopada br. Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.(PAP)
Autor: Szymon Zdziebłowski
szz/ joz/