Nagła nieobecność pedagoga z powodów zdrowotnych w trakcie roku szkolnego to problem dla jego szefa. W tym czasie musi poszukać innego pracownika na zastępstwo lub zlecić doraźne zajęcia

Czy można zatrudnić czasowo na zlecenie

Dyrektor samorządowej podstawówki poszukuje na zastępstwo polonisty. Okazało się, że osoba, która uczyła tego przedmiotu, zachorowała. Zdecydował się więc zatrudnić nowego pedagoga na umowę-zlecenie. Czy przepisy pozwalają mu na taką praktykę?
W placówkach samorządowych osoby, które prowadzą zajęcia, są zatrudniane wyłącznie na podstawie Karty nauczyciela. Nie ma możliwości, aby przyjęcie do pracy następowało na podstawie umowy o dzieło lub zlecenia. Inaczej może postępować placówka, która nie podlega samorządowi. Na przykład stowarzyszenie rodziców prowadzące szkołę podstawową może zawrzeć taką umowę z nauczycielem, o ile strony wyrażą na to zgodę. Potwierdził to Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 9 czerwca 2010 r. (sygn. akt K 29/07). Orzekł, że zapewnienie edukacji to jedno z podstawowych zadań gmin i nie ma nic wspólnego z dyskryminacją wobec placówek niepublicznych, które nie stosują Karty nauczyciela.
Podstawa prawna
Art. 11 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy na zastępstwie można pracować przez dłuższy czas

W przedszkolu od trzech lat pracuje nauczycielka na zastępstwo. We wrześniu została poinformowana przez swojego przełożonego, że najprawdopodobniej będzie jeszcze miała pracę co najmniej przez kolejny rok. Jako przyczynę wskazano jej, że osoba po urlopie wychowawczym zdecydowała się na kolejne dziecko. Czy tak długo można pracować w szkole na zastępstwo?
Szef placówki oświatowej nie ma obowiązku proponowania nauczycielowi z długim stażem umowy na stałe. Dlatego ten stan może trwać nawet latami. Inaczej sytuacja wyglądałaby, gdyby szkoła poszukiwała nauczyciela, z uwagi na utworzenie nowego etatu. Wtedy na czas określony może zostać zatrudniony tylko nauczyciel stażysta, a ci z pozostałymi stopniami awansu zawodowego muszą już być zatrudnieni na stałe.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy umowa czasowa może być na cały rok

W połowie września szef samorządowej placówki oświatowej otrzymał zwolnienie lekarskie od nauczyciela na okres dwóch tygodni. Ten zaznaczył, że będzie prawdopodobnie dłużej chorował, ale nie jest w stanie wskazać konkretnej daty. Czy dyrektor z nowym pedagogiem może zawrzeć umowę okresową na cały rok szkolny?
Dyrektor szkoły lub przedszkola samorządowego nie może zawierać umowy z zastępującym nauczycielem na okres roku szkolnego, zwłaszcza że nie zna konkretnej daty powrotu zastępowanego pracownika. Dlatego ma w tym zakresie dwie możliwości. Pierwsza przewiduje, że w umowie czasowej można wskazać konkretną datę jej trwania (jeśli znamy datę powrotu zastępowanego nauczyciele do pracy). Z kolei drugim rozwiązaniem jest określenie w kontrakcie warunku, że jego rozwiązanie następuje z dniem powrotu zastępowanego do pracy. Ponadto umowa terminowa zawarta na zastępstwo nieobecnego nauczyciela rozwiązuje się z mocy prawa z upływem czasu, na jaki została zawarta, bez konieczności jej wypowiadania.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 7 w związku z art. 91c ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy rencistę też można czasowo zastąpić

Nauczycielka geografii we wrześniu udała się na dwumiesięczne zwolnienie lekarskie, a od listopada odchodzi z pracy na rentę, ponieważ ma bardzo poważne problemy z głosem. Dyrektor zatrudnił nauczyciela mianowanego na zastępstwo na te dwa miesiące, ale zdecydował się na przedłużenie z nim umowy do czerwca. Czy takie działanie jest zgodne z przepisami?
Dyrektor szkoły powinien po tych dwóch miesiącach zatrudnić nauczyciela na czas nieokreślony. Zatrudnianie na umowę okresową w sytuacji, gdy nie jest wymagane zastępstwo, jest nadużyciem uprawnień szefa placówki. Tym bardziej że Sąd Najwyższy w wyroku z 17 listopada 1997 r. (sygn. akt I PKN 370/97) uznał, że strony umowy o pracę na czas określony mogą za porozumieniem przedłużyć czas trwania tej umowy, pod warunkiem że nie prowadzi to do obejścia prawa. A karta wyraźnie wskazuje, że mianowany pedagog może być zatrudniony czasowo tylko w sytuacji zastępstw.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy można zwolnić zastępującego w dowolnym czasie

W szkole od września została zatrudniona nauczycielka w celu zastępowania innej, która przebywa na rocznym urlopie dla poratowania zdrowia, mającym zakończyć się z końcem stycznia. W październiku nowo zatrudniona powiadomiła szefa placówki, że jest w czwartym miesiącu ciąży. Z uwagi że ciąża jest zagrożona, musi się udać na zwolnienie lekarskie. Czy przełożony może natychmiast rozwiązać z nią umowę?
Dyrektorzy szkoły potocznie mówią, że zatrudniają nauczycieli na zastępstwo. Problem jednak w tym, że Karta nauczyciela nie przewiduje takiej formy, ale używa pojęcia zatrudnienie na czas określony. Zgodnie z nią – w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w czasie roku szkolnego, z nauczycielem nawiązuje się stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas określony. A to oznacza, że ustawa nie przewiduje, tak jak kodeks pracy, umów na zastępstwo. Z kolei do umów czasowych z karty ma zastosowanie kodeks pracy. Natomiast art. 177 par. 3 k.p. przewiduje, że umowa o pracę zawarta na czas określony, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostaje przedłużona do dnia porodu. Warto zaznaczyć, że w omawianej sytuacji nie ma zastosowania przepis k.p., który przewiduje, że takiego rozwiązania nie stosuje się do umów na zastępstwo. Ponadto jeśli nauczyciel wraca z chorobowego do pracy, a ta osoba, która ją zastępuje, jest już np. w czwartym miesiącu ciąży, w dalszym ciągu musi pracować. W takiej sytuacji dyrektor ma kłopot z nadmiarem kadry. Zawsze może jednak oddelegować jednego z nich do pracy na świetlicy.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy na zastępstwie można zarabiać więcej

W liceum pracę rozpoczął nauczyciel stażysta. W październiku złamał nogę i przestał przychodzić do szkoły. Dyrektor znalazł innego nauczyciela za pośrednictwem urzędu pracy, ale ten domaga się wyższej pensji niż przewidzianej dla stażysty. Czy dyrektor musi się do tego dostosować?
Przy zatrudnianiu w samorządowej szkole nauczyciela na zastępstwo trzeba pamiętać, że im wyższy stopień awansu zawodowego posiada taka osoba, tym więcej trzeba jej zapłacić. W efekcie jeśli średnie wynagrodzenie stażysty, zgodnie z Kartą nauczyciela wynosiło ponad 2,7 tys. zł, to w przypadku kontraktowego będzie to już 3 tys. zł, mianowanego – 3,9 tys. zł, a dyplomowanego 5 tys. zł. Dyrektor placówki musi też pamiętać, że nauczycielowi przebywającemu na zastępstwie przysługują, tak jak pozostałym nauczycielom inne, poza pensją zasadniczą, składniki wynagrodzenia.
Podstawa prawna
Art. 30 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy dyrektor może zastąpić nauczyciela

Nauczyciel matematyki zachorował na grypę i powiadomił dyrektora, że nie będzie go w pracy przez dwa tygodnie. Czy przy pomocy kadry, którą dysponuje, może zorganizować doraźnie zastępstwo?
W takiej sytuacji może przydzielić te zajęcia innemu nauczycielowi matematyki lub sam je poprowadzić, jeśli poza pełnieniem funkcji dyrektora również uczy tego przedmiotu. Przez godzinę doraźnego zastępstwa rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru. Te dodatkowe są płatne. W przypadku dyrektora organ prowadzący obniża mu pensum, aby zajmował się organizacją szkoły. Dlatego często zdarza się tak, że na szefa placówki nakładany jest zakaz korzystania z dodatkowych zajęć. Z kolei pozostali nauczyciele otrzymują pieniądze za godziny doraźnych zastępstw, jeśli udokumentują je np. w indywidualnej karcie pracy pedagoga.
Podstawa prawna
Art. 42a ust. 1 i 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy nauczyciel może dorobić w szkole

Jeden z nauczycieli historii poinformował przełożonego, że do końca roku szkolnego będzie przebywał na zwolnieniu lekarskim. Dwóch innych nauczycieli tego samego przedmiotu zwróciło się do szefa placówki z prośbą o powierzenie im dodatkowych zajęć w tygodniu. Czy dyrektor może podzielić na pół godziny zajęć chorującego nauczyciela?
Dyrektor szkoły, jeśli dysponuje dodatkowymi godzinami, może zlecić nauczycielowi ponadwymiarowe zajęcia. Maksymalnie pedagog w szkole powinien być zatrudniony na półtora etatu. W efekcie poza 18-godzinnym pensum przysługuje mu dodatkowo 9 godzin. Takie rozwiązanie jest korzystne zarówno dla zainteresowanych, jak i organu prowadzącego placówkę oświatową. Samorządy, które zatrudniają nauczycieli na 1,5 etatu, nie będą mieć problemów z zapewnieniem średnich płac. W ich zapewnieniu pomaga też ustanowienie wysokich dodatków motywacyjnych, funkcyjnych czy też za wychowawstwo. Najczęściej zajęcia te są planowane w kwietniu, gdy dyrektor przygotowuje arkusz organizacyjny na kolejny rok szkolny. Możliwe jest więc wówczas takie zorganizowanie roku szkolnego, aby nauczycielowi przyznać więcej niż 18 godzin pensum.
Podstawa prawna
Art. 30 i 30a ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy zastępstwo na urlopie zdrowotnym

Pedagog przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia. Otrzymał propozycję zatrudnienia na zastępstwo od znajomego dyrektora z innej placówki. Czy może w tym czasie zatrudnić się u niego?
W czasie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. Jeśli okaże się, że w tym okresie podjął on inną pracę – nawiązał stosunek pracy lub wykonuje inną działalność zarobkową – dyrektor szkoły ma obowiązek odwołać go z urlopu, określając termin, w którym powinien wrócić do pracy. Każda bowiem działalność zarobkowa prowadzona przez nauczyciela w trakcie urlopu dla poratowania zdrowia, także w czasie wakacji, jest sprzeczna z celem takiego uprawnienia. Warto zwrócić uwagę, że pojęcie działalności zarobkowej nie jest określone w ustawie – Karta nauczyciela. Inaczej mówiąc, przepisy nie definiują tego pojęcia. Przed odwołaniem z urlopu dyrektor szkoły musi zatem sam rozstrzygnąć, czy działania podejmowane przez pedagoga mieszczą się w ramach działalności zarobkowej. Podstawą do odwołania nauczyciela z takiego urlopu zdrowotnego jest uzyskiwanie przez niego przychodów z tytułu podjętej działalności. Można zatem przyjąć, iż każda forma aktywności zawodowej, która przynosi zainteresowanemu przychody, jest działalnością zarobkową.
Podstawa prawna
Art. 73 ust. 1 i 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).

Czy można przez krótki czas uczyć innego przedmiotu

Nauczyciel muzyki przez miesiąc będzie nieobecny z powodu choroby. W gimnazjum nie ma innej osoby, która zastąpiłaby nieobecnego. Czy dyrektor może zlecić naukę innego przedmiotu przez ten okres?
Jeśli szef placówki na miesięczne zastępstwo nie może nikogo znaleźć, istnieje możliwość powierzenia w tym czasie zajęć z uczniami w zwiększonym wymiarze z innego przedmiotu. Na przykład przez miesiąc więcej lekcji jest z języka polskiego. Z kolei nauczyciel muzyki po powrocie z chorobowego, przez kolejny miesiąc będzie prowadził więcej zajęć z jego przedmiotu
Podstawa prawna
Art. 6 pkt 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.).