To środowisko szkolne decyduje o działaniach wychowawczych podejmowanych w placówce - mówi Anna Ostrowska, rzecznik prasowy Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Czy po tragicznych zdarzeniach w Wawrze będą zmienione przepisy dotyczące bezpieczeństwa w szkołach?
Zdarzenie miało charakter incydentalny. Konieczna jest właściwa realizacja przepisów i dbanie o dobry klimat i relacje w szkole. Przypomnę, że za bezpieczeństwo uczniów w szkole odpowiada dyrektor. Nadzór pedagogiczny nad działalnością szkół prowadzą zaś właściwi terytorialnie kuratorzy oświaty. Wszystkie działania w szkołach i placówkach powinny być zgodne z programem wychowawczo-profilaktycznym, opracowanym na podstawie przeprowadzonej diagnozy potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowanym do uczniów, nauczycieli i rodziców.
Co się w nim zmieni od nowego roku szkolnego?
Program ten będzie opracowywany także na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie potrzeb rozwojowych uczniów, przy uwzględnieniu czynników chroniących i czynników ryzyka, a szczególnie zagrożeń związanych z używaniem nowych substancji psychoaktywnych. W programie powinny być ujęte normy: poszanowania godności drugiego człowieka, odpowiedzialności za własne decyzje i wybory, przestrzegania praw człowieka, w tym praw dziecka.
W ogólnych założeniach dotyczących oddziaływań wychowawczo-profilaktycznych w szkole i placówce akcentuje się kształtowanie kompetencji społecznych i obywatelskich przez propagowanie idei wolontariatu oraz rozwijanie wrażliwości na los potrzebujących, branie odpowiedzialności za życie swoje i innych. Zatem to środowisko szkolne zdecyduje o działaniach wychowawczych, które powinny być realizowane w danej szkole.
Jakie jeszcze inne działania podjęło MEN?
Od 2018 r. mówimy o konieczności wprowadzenia do szkół mediacji jako konstruktywnego sposobu rozwiązywania problemów w społeczności szkolnej i zapobiegania agresji oraz przemocy. Trwają prace nad wytycznymi do stosowania standardów mediacji w szkołach. Przygotowujemy też pakiet scenariuszy zajęć dla opiekunów mediacji rówieśniczej i szkolnej.
Czy w sytuacji gdy uczeń jest agresywny i szkoła nie umie sobie z nim poradzić, można go zawiesić w prawach ucznia?
Artykuł 98 ust. 1 pkt 17 prawa oświatowego określa, że statut szkoły powinien zawierać prawa i obowiązki uczniów, w tym przypadki, w których uczeń może być skreślony z listy uczniów szkoły, a także tryb składania skarg w przypadku naruszenia praw ucznia. Natomiast art. 68 ust. 2 ww. ustawy wskazuje, że dyrektor szkoły może w drodze decyzji skreślić ucznia z listy uczniów w przypadkach określonych w statucie. W uzasadnionych przypadkach uczeń na wniosek dyrektora szkoły może też być przeniesiony przez kuratora oświaty do innej szkoły. Ponadto system oświaty przewiduje możliwość skierowania go do młodzieżowego ośrodka socjoterapii czy młodzieżowego ośrodka wychowawczego.
Jakie szkoła ma narzędzia, jeżeli chodzi o pomoc psychologiczną dzieciom?
System oświaty zapewnia korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Realizacja zajęć z tego zakresu jest jedną z podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej przedszkola czy szkoły. A pomoc polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych dziecka i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie w placówce. Zapewnienie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, adekwatnej do rozpoznanych potrzeb, należy do kompetencji dyrektora, który w porozumieniu z organem prowadzącym podejmuje m.in. decyzje dotyczące zatrudnienia nauczycieli i specjalistów. W szczególności chodzi o psychologów, pedagogów, logopedów i doradców zawodowych. Dyrektor ustala też formy udzielania tej pomocy, okres jej trwania czy wymiar godzin.