Kluczowe dla uzdrowienia procesu przyznawania stypendiów jest wprowadzenie recenzji eksperckich – wskazuje Akademia Młodych Uczonych PAN w opinii do projektu nowego rozporządzenia przygotowanego przez resort nauki i szkolnictwa wyższego.
Reguluje ono kwestie dotyczące wsparcia dla studentów za znaczące osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe oraz dla młodych naukowców za ich działalność akademicką.
Projekt zakłada, że pomoc dla tych pierwszych wzrośnie z 15 tys. zł do 17 tys. zł (wypłacanych jednorazowo). W drugim przypadku kwota nie ulegnie zmianie i nadal będzie wynosić 5390 zł miesięcznie. Chcąc jednak utrzymać poziom finansowania – który w latach 2014–2018 wynosił około 14,3 mln zł – resort nauki określił maksymalną liczbę przyznawanych corocznie stypendiów. Tych dla studentów będzie maksymalnie 840, natomiast w przypadku młodych naukowców limit wyniesie 170, z czego 50 proc. stanowić będą stypendia dla doktorantów.
Zastrzeżenia do projektu ma jednak AMU PAN, która uważa, że dziedziczy on główne wady i problemy dotychczasowego trybu przyznawania wsparcia i dokłada też nowe. Wskazuje, że jest on próbą utrzymania systemu, w którym pisemne recenzje eksperckie zastępuje się kryteriami numerycznymi, nie zawsze stosowanymi poprawnie i bez uwzględnienia specyfiki konkretnych dziedzin. – Nie spełnia to standardów oceny dokonań naukowych przyjętych na świecie – uważają młodzi uczeni. W ich ocenie należałoby rozważyć przekazanie całego konkursu wyspecjalizowanej i stworzonej do tego typu działań instytucji, jak Narodowe Centrum Nauki.
Zwracają jednocześnie uwagę, że projekt ma nagradzać znaczące osiągnięcia, a nie wybitne – jak dotychczas, co młodzi uczeni odbierają jako obniżenie wymagań. Co więcej, jak zauważają, w podanych definicjach mieści się każdy przejaw sensownej działalności artystycznej i naukowej. Przykładowo za dokonanie uważany będzie nawet sam udział w konferencji, projekcie czy stażu. Dlatego proponuje zminimalizować wagi tego typu elementów na rzecz wymiernych efektów, takich jak publikacje.
Młodzi uczeni alarmują też, że w projekcie nie określono, kto będzie dokonywał oceny merytorycznej wniosku i w jaki sposób zapewni się udział w tym procesie osób kompetentnych w danej dziedzinie.
Etap legislacyjny
projekt w konsultacjach