W drugiej części komentarza do nowelizacji Karty nauczy ciela (dokonanej ustawą z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych) omówione zostaną przede wszystkim zmienione przepisy regulujące staż, którego odbycie jest warunkiem uzyskania kolejnego stopnia w hierarchii zawodowej.
Od 1 września 2018 r. nastąpi rozciągnięcie w czasie ścieżki awansu. Przede wszystkim wydłużeniu o rok ulegnie długość stażu odbywanego przez nauczyciela stażystę na stopień nauczyciela kontraktowego (obecnie wynosi on 9 miesięcy). Długości stażu na stopnie nauczyciela mianowanego i dyplomowanego wprawdzie się nie zmienią, jednak wydłużone zostaną wymagane okresy pracy pomiędzy uzyskaniem poprzedniego stopnia i rozpoczęciem stażu na kolejny. Do otwarcia stażu na stopień nauczyciela mianowanego wymagane będzie przepracowanie w szkole co najmniej trzech lat po uzyskaniu stopnia nauczyciela kontraktowego (dotychczas dwa lata). Z kolei nauczyciel mianowany będzie mógł rozpocząć staż na kolejny stopień dopiero po przepracowaniu w szkole co najmniej czterech lat (dotychczas tylko rok). W zamian jednak przewidziano szybszą ścieżkę awansu dla pedagogów legitymujących się najwyższą oceną pracy (tj. wyróżniającą). Nauczyciel kontraktowy (mianowany), który uzyska taką ocenę pracy, będzie mógł zacząć staż na kolejny stopień awansu zawodowego już po przepracowaniu dwóch lat od dnia nadania mu posiadanego stopnia.
Wydłużenie stażu na stopień nauczyciela kontraktowego to niejedyna zmiana dotycząca pedagogów rozpoczynających pracę w zawodzie. Komentowana nowelizacja wprowadziła także egzamin po odbyciu stażu uprawniającego do wykonywania zawodu nauczyciela zamiast obowiązującej wewnątrzszkolnej rozmowy kwalifikacyjnej. O taką zmianę do ministra edukacji narodowej wnosiła Najwyższa Izba Kontroli w informacji z 31 marca 2017 r. o wynikach kontroli „Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela” (znak: KNO.410.002.00.2016). Wskazano w niej, że: „Dziewięciomiesięczny okres stażu o charakterze wprowadzającym do wykonywania zawodu nauczyciela jest zbyt krótki, aby ukształtować odpowiednie postawy oraz ugruntować kompetencje dydaktyczno-metodyczne służące sprawnemu i efektywnemu wykonywaniu tego zawodu. Ponadto w tak krótkim, bo zaledwie dziewięciomiesięcznym okresie, stażu trudno mówić o »dorobku zawodowym« (osiągnięciach) osoby, która dopiero zbiera pierwsze doświadczenia jako nauczyciel i rozpoznaje mechanizmy funkcjonowania szkoły i środowiska, w którym funkcjonuje”. Zdaniem NIK nie spełnia również swojej roli komisja kwalifikacyjna przeprowadzająca postępowanie na stopień nauczyciela kontraktowego. W informacji NIK stwierdziła, że: „Komisja ta, jako instytucja wewnątrzszkolna, może nie być dostatecznie obiektywna. Skład tej komisji (dyrektor, opiekun stażu, przewodniczący zespołu przedmiotowego lub wychowawczego, w ramach którego pracuje stażysta, albo inny nauczyciel – w przypadku niepowołania takiego zespołu) powoduje, że jej członkowie – zaangażowani w proces uzyskiwania awansu zawodowego przez stażystę – pośrednio oceniają również wykonaną przez siebie pracę”.
Kolejna część komentarza ukaże się 20 września
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w tygodniku Kadry i Płace komentowaliśmy m.in. ustawy:
  • z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych
  • z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
  • z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców
  • z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
  • z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
  • z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
  • z 13 kwietnia 2007 r. o PIP
  • z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
  • z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
  • z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
  • z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
  • z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych
  • z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
  • z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni
Wykaz skrótów
KN ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967).
k.p.ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.).
k.p.a. – ustawa z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.).
KRK – Krajowy Rejestr Karny.
r.k.p.o. – rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 4 września 2008 r. w sprawie Kapituły do Spraw Profesorów Oświaty (Dz.U. nr 163, poz. 1017).
r.r.p.s.k.e. – rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 1 marca 2013 r. w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na ekspertów wchodzących w skład komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień zawodowy, sposobu prowadzenia listy ekspertów oraz trybu wpisywania i skreślania ekspertów z listy (Dz.U. poz. 354).
r.s.u.s.a.z.n. – rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. z 2013 r. poz. 393).
r.s.z.u.w.e.p. – rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (Dz.U. nr 71, poz. 737 ze zm.).
u.f.z.o. – ustawa z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. poz. 2203).
u.k.r.k. – ustawa z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1218).
u.p.o. – ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.).
u.p.w. – ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60 ze zm.).
u.s.z.r.p.s.p. – ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1474 ze zm.).