Nowelizacja Prawa konsularnego jest uzupełnieniem uchwalonej w grudniu ub.r. zaproponowanej przez prezydenta noweli ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego. Zakłada nadanie uprawnień do korzystania z ulg na przejazdy komunikacyjne oraz wstęp do muzeów i parków narodowych uczniom szkół polskich za granicą.
Przygotowana przez MSZ i uchwalona 7 kwietnia przez Sejm nowelizacja Prawa konsularnego zwalnia z opłat konsularnych wydawanie dokumentów poświadczających uprawnienia do ulg. Obie nowele - prezydencka i rządowa - mają wejść w życie w piątek. W czwartek nowelę bez poprawek przyjął Senat.
Podczas prac nad nowelą w komisjach senackie Biuro Legislacyjne wskazywało na fakt, iż przyjęcie rządowej nowelizacji w tym trybie nie zapewni "odpowiedniego czasu na podpisanie ustawy i jej ogłoszenie". Jak wskazali, powołując się m.in. na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, legislatorzy, w efekcie nadzwyczajnego tempa procedowania zmian może dojść do sytuacji, w której przewidziane vacatio legis "może - wbrew intencjom twórców ustawy - ulec niebezpiecznemu skróceniu, a w skrajnych okolicznościach termin wejścia ustawy w życie może zbiec się albo nawet poprzedzić dzień jej ogłoszenia".
"Prezydent w zasadzie pozostawiony jest w sytuacji bez wyjścia: w momencie, kiedy niezwłocznie podpisze ustawę, to tutaj nie zostanie zagwarantowana standardowe vacatio legis, a w momencie, kiedy skorzysta z przysługującego prawa i zachowania terminu wynikającego z konstytucji złamie zasadę niedziałania prawa wstecz" - zauważyła na środowym posiedzeniu komisji Aldona Figura z Biura Legislacyjnego Senatu. Podobne zastrzeżenia podnosiło wcześniej, na etapie prac sejmowych, także Biuro Legislacyjne Sejmu.
Mimo tych zastrzeżeń, senacka komisja spraw emigracji i łączności z Polakami za granicą rekomendowała przyjęcie nowelizacji bez poprawek.
Zaproponowana przez prezydenta nowela zakłada nadanie uprawnień do korzystania z ulgowych przejazdów dla uczniów (do ukończenia 18 roku życia) w okresie pobierania nauki języka polskiego lub innych przedmiotów nauczanych w języku polskim, w szkołach społecznych prowadzonych przez polonijne organizacje oświatowe, stowarzyszenia rodziców i polskie parafie zarejestrowane w bazie Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą.
Ulgi mają też otrzymać uczniowie kształcący się w sekcjach polskich funkcjonujących w szkołach działających w systemach oświaty innych państw i szkołach europejskich działających na podstawie Konwencji o Statucie Szkół Europejskich.
Ulgi będą przysługiwać również nauczycielom uczącym języka polskiego lub innych przedmiotów nauczanych w języku polskim we wspomnianych szkołach polskich za granicą.