W środę Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna wniosek Krajowej Rady Notarialnej dotyczący zasad dopuszczenia do egzaminu notarialnego oraz formy zdawania egzaminu.

Zgodnie ustawą Prawo o notariacie do egzaminu notarialnego bez odbycia aplikacji notarialnej, mogą przystąpić osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności, bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi przez notariusza w kancelarii notarialnej, na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.

Zdaniem Krajowej Rady Notarialnej ustawodawca dając możliwość podejścia do egzaminu osobom, które wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności wykroczył poza standard konstytucyjny w zakresie poprawności legislacyjnej przyjętych rozwiązań. Ponadto nie uwzględnił wymogów wynikających z konstytucyjnej zasady sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu notariusza przez samorząd zawodowy.

KRN kwestionuje wiarygodność ustalania czasu praktyki w przypadku osób zatrudnionych na innej podstawie niż umowa o pracę. Zdaniem notariuszy nie ma żadnej możliwości zweryfikowania, jaki był rzeczywisty wymiar czasowy świadczenia usług w ramach umowy cywilnoprawnej, na przykład zlecenia. - Dopuszczenie do egzaminu osób, których rzeczywisty okres praktyki w zawodzie jest nieweryfikowalny pozbawia samorząd zawodowy możliwości wykonywania pieczy nad tymi osobami w rozumieniu konstytucji – podnosi Krajowa Rada Notarialna.

Ponadto KRN kwestionuje fakt, iż ustawodawca nie przewidział ustnej formy zdawania egzaminu zawodowego (egzamin notarialny składa się z trzech części pisemnych). W ocenie notariuszy rodzi to ryzyko dopuszczania do zawodu osób, które nie będą wykonywać zawodu w sposób prawidłowy. - Z punktu widzenia prawidłowej konstrukcji pieczy, samorząd notarialny powinien mieć możliwość, chociażby elementarnego weryfikowania podstawowych umiejętności leksykalnych osób zdających egzamin, zwłaszcza tych, które nie odbywały wcześniej aplikacji notarialnej – uważają członowie Krajowej Rady Notarialnej.

Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 12 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku - Prawo o notariacie z art. 2 i art. 17 ust. 1 konstytucji;
2) art. 74a § 4 pkt 6 powyższej ustawy z art. 2 konstytucji;
3) art. 74 § 4 i art. 74d powyższej ustawy z art. 17 ust. 1 konstytucji.