Samorządy nie będą już musiały dopłacać do sprowadzania klientów upadłych biur podróży. Na utworzeniu Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego najwięcej skorzystają konsumenci.
Ministerstwo Sportu i Turystyki przedstawiło właśnie projekt zmian w ustawie o usługach turystycznych. Organizatorzy turystyki i pośrednicy turystyczni będą zobowiązani do uczestnictwa w II filarze zabezpieczeń.
Dziś, zgodnie z art. 5 ustawy o usługach turystycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 187 – dalej: u.u.t.), przedsiębiorcy działający w branży turystycznej na wypadek niewypłacalności zobowiązani są zapewnić klientom:
● pokrycie kosztów ich powrotu z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu z imprezy;
● zwrot wpłat w wypadku, gdy z przyczyn dotyczących organizatora lub pośrednika turystycznego wyjazd nie dojdzie do skutku;
● zwrot części wpłat proporcjonalnie do części imprezy, która nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących przedsiębiorcy.
Aby zagwarantować powyższe, każdy z touroperatorów musi posiadać zabezpieczenie finansowe w formie umowy gwarancji bankowej/ubezpieczeniowej, umowy ubezpieczenia na rzecz klientów lub też przyjmować wpłaty od nich wyłącznie na rachunek powierniczy (jeżeli wykonuje usługi turystyczne tylko na terenie kraju).
Gwarancje jednak nie zawsze wystarczają.
– W naszym przypadku dwa razy zabrakło środków na sprowadzenie klientów upadłych biur podróży. Urząd marszałkowski musiał sam zapłacić. Pieniędzy jednak nie odzyskaliśmy, bo nie ma na to żadnych procedur – mówi Izabela Stelmańska z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego.
– Dlatego właśnie powołanie Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego to bardzo dobry pomysł – ocenia Marek Kamieński, członek zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Agentów Turystycznych.
– Na tym etapie nie chcemy jeszcze zajmować stanowiska do projektu – komentuje Marzena Zarzycka, rzecznik prasowy Polskiej Izby Turystyki.
TFG prowadzony ma być w ramach Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, który będzie zapewniać również jego obsługę. Po pieniądze z funduszu sięgać będą marszałkowie województw w przypadku, gdy zabezpieczenia finansowe niewypłacalnego organizatora turystyki z I filaru okażą się niewystarczające na pokrycie kosztów powrotów jego klientów do kraju czy też na dokonanie zwrotu wpłat za niezrealizowany urlop.
– W 2012 r., który był okresem największych upadłości w branży turystycznej, marszałkowie województw mazowieckiego i wielkopolskiego z własnych środków opłacali powrót turystów do Polski – przypomina dr Piotr Cybula, radca prawny z kancelarii Bielański i Wspólnicy Adwokaci, Radcowie Prawni Spółka Partnerska.
Nowelizacja nakłada również nowe obowiązki na marszałków. Na wniosek Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego lub z urzędu wydawać będą bowiem decyzje o zakazie wykonywania działalności i wykreśleniu z rejestru działalności regulowanej organizatorów turystyki i pośredników turystycznych w przypadku nieodprowadzania przez nich należnych składek do funduszu czy też nieskładania deklaracji dotyczących należności do funduszu. Składka ma wynieść nie więcej niż 30 zł od każdego uczestnika z tytułu zawartej umowy o imprezę turystyczną.
Turystyka w liczbach / Dziennik Gazeta Prawna
Czy to wygórowana kwota?
– Ponad 80 proc. osób na pytanie, czy byłyby w stanie zapłacić dodatkowe 15 zł na osobę za gwarancję zwrotu 100 proc. wpłaconych środków na imprezę turystyczną w przypadku upadłości organizatora, odpowiedziało twierdząco – wskazuje Marek Kamieński. – Klienci chcą dodatkowych zabezpieczeń i są w stanie za nie zapłacić – dodaje.
Ustawa ma wejść w życie co do zasady po 3 miesiącach od dnia ogłoszenia. To zdaniem Kamieńskiego również dobra wiadomość – szczególnie ze względu na obecną sytuację geopolityczną.
– Pytanie jednak, jak nowelizacja będzie działała w praktyce. Dziś na zwrot pieniędzy z gwarancji, a więc z I filaru, klienci oczekują rok od wygaśnięcia tej formy zabezpieczenia. To zdecydowanie za długo. Winne powyższemu są natomiast zapisy ministerialnego rozporządzenia – zauważa dr Piotr Cybula.
– Dlatego bardzo ważne jest dokonanie właściwej synchronizacji przepisów, by problem terminów wypłat środków w przypadku TFG już nie powstał – dodaje.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy przesłany do konsultacji społecznych