Przekazywanie do Straży Granicznej danych pasażerów podróżujących samolotami do i z UE, a także między krajami unijnymi, zakład ustawa, którą w środę uchwalił Sejm. Nowe prawo wdraża dyrektywę UE, która ma zwiększyć bezpieczeństwo pasażerów linii lotniczych.

Za ustawą głosowało 249 przeciw było 5, a 181 wstrzymało się od głosu.

Wcześniej posłowie odrzucili trzy poprawki, które dotyczyły m.in. ograniczenia zbierania danych tylko do pasażerów latających do i z Unii Europejskiej.

Ustawę określającą zasady i warunki przekazywania przez linie lotnicze danych dotyczących przelotu pasażera (danych PNR – ang. passenger name record) przygotowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Zgodnie z nowymi przepisami, przewoźnicy lotniczy będą przekazywali Straży Granicznej dane dotyczące przelotu pasażerów korzystających z ich linii. Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie obowiązek wprowadzenia regulacji do 25 maja 2018 r.

Nowe prawo określa m.in. zasady i warunki przekazywania danych organom odpowiedzialnym za zwalczanie przestępstw, np. Policji, ABW, SKW, SWW, CBA, KAS, AW, a także reguluje współpracę w tej sprawie z Europolem.

Zebrane i przekazane przez przewoźników informacje będzie można przetwarzać wyłącznie w celu zapobiegania, wykrywania i zwalczania przestępstw oraz ścigania sprawców m.in. terroryzmu, przestępstw skarbowych, handlu ludźmi, nielegalnego obrotu bronią i amunicją, handlu narkotykami, rozbojów, obrotu kradzionymi pojazdami.

Przewoźnicy lotniczy będą przekazywali m.in. imiona i nazwiska pasażerów, daty rezerwacji i trasy przelotów (to tzw. dane PNR), adres, numer telefonu i adres e-mail pasażera, informacje dotyczące płatności, obejmujące numer karty płatniczej, informacje o płatności gotówką, informacje znajdujące się na fakturze albo na innym dowodzie płatności za bilet oraz informacje zawarte w poleceniu przelewu: numery rachunków bankowych nadawcy i odbiorcy, imiona i nazwiska lub nazwy nadawcy i odbiorcy, kwota i waluta przelewu, data i czas wykonania przelewu oraz jego tytuł; kompletna trasa przelotu pasażera; informacje o programach lojalnościowych; nazwa, numer telefonu, adres e-mail i adres biura podróży lub agencji turystycznej; informacje o tym, czy pasażer stawił się osobiście do odprawy lub kupił bilet w czasie odprawy biletowo-bagażowej bez wcześniejszej rezerwacji.

Przekazywane mają być także dane o numerze miejsca na pokładzie samolotu i inne informacje dotyczące miejsca, a także liczby, rodzaju i wagi bagażu.

Nie będą natomiast zbierane tzw. dane wrażliwe, dotyczących np. rasy, pochodzenia etnicznego, poglądów politycznych, przekonań religijnych lub światopoglądowych, a także o stanie zdrowia.

Ustawa wskazuje, że wszystkich dane pasażerów będą przekazywane dwa razy: od 48 do 24 godzin przed planowanym rozpoczęciem lotu oraz niezwłocznie po zakończeniu odprawy biletowo-bagażowej i wejściu pasażerów na pokład samolotu, kiedy nie mogą już go opuścić, a inni pasażerowie nie mogą wejść na pokład.

Zgodnie z dyrektywą konieczne jest ustanowienie jednostki, która będzie gromadziła i przetwarzała dane uzyskane od przewoźników - w Polsce rolę Krajowej Jednostki do spraw Informacji o Pasażerach (JIP) będzie pełniła komórka organizacyjna Straży Granicznej.

Przetwarzanie danych będzie monitorował inspektor do spraw ochrony danych o pasażerach – ma czuwać nad prawidłowością ich przetwarzania, a w razie naruszenia zasad będzie mógł zawiadomić o tym Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Osoba, której dane będą przetwarzane, będzie miała prawo do kontaktu z inspektorem, a przewoźnik lotniczy będzie miał obowiązek informowania jej o tym, że zebrane dane przekazuje.